De ontmoeting centraal

Maar liefst vier avonden staat toneelgroep Oostpool in LUX met Allemaal Mensen/UMUNTU, uit de serie van Marcus Azzini. De tien kersverse acteurs zaten vier jaar lang in dezelfde klas op de ArtEZ Toneelschool en studeerden afgelopen zomer af. Nu staan ze als 'gemeenschap' 56 keer op de planken door het hele land.

In de mozaïekvoorstelling Umuntu Ngumuntu Ngabantu (Ik ben omdat wij zijn) staat de ontmoeting centraal. Tien jonge mensen proberen hun identiteit te bepalen, maar dat is niet zo eenvoudig. Zij vechten zich in- en uit hokjes en de scheidslijn tussen fictie en werkelijkheid is vaag. Het morele kompas draait overuren. Durf iets of niets te zijn, in verbinding met elkaar. Heb de moed om te bestaan! Artistiek leider Azzini vertrekt vanuit het persoonlijk engagement en de werkelijke ervaringen van die tien jonge acteurs.

Op zoek naar het beste

Twee van hen zitten al achter een kop cappuccino in huiskamercafé Stella by Starlight als ik neerplof op een van de oude fauteuils. Judith Schuur en Kharim Amier beginnen meteen vol enthousiasme te vertellen over hun productie. En hoe het is om als klas samen op de planken te staan. Best bijzonder lijkt mij! Dat vinden Kharim en Judith ook. "Eerst waren we klasgenoten en nu acteurs. Wij kennen elkaar natuurlijk goed en houden van elkaar", komt er blij uit. "De voorstelling gaat over verbinding tussen mensen en wij hebben die verbinding al. We houden elkaar scherp, spreken elkaar professioneel aan en kunnen elkaar goed teasen. We weten welk knopje we moeten indrukken om het beste bij elkaar naar boven te halen".

Geen woorden maar daden

De voorstelling blijkt al op de toneelschool gemaakt te zijn. In het derde jaar van ArtEZ maken de studenten altijd een voorstelling met Toneelgroep Oostpool, onder leiding van een professioneel regisseur. UMUNTU is eigenlijk een voorloper van de voorstelling Allemaal Mensen van het afgelopen seizoen. De persoonlijke verhalen binnen een ogenschijnlijke homogene groep vormen de basis van het verhaal. "Onze klas was een goede mix van mensen, we waren en zijn een mini-maatschappij. De groep bestaat uit vijf vrouwen en vijf mannen, drie gekleurde mensen, een homo, etc. Tijdens het derde jaar werkten we met Marcus aan ons project. We kregen een opdracht waarin de ontdekking van de eigen identiteit centraal stond. We moesten een activistische vlag verdedigen, bijvoorbeeld op het gebied van klimaat of 'geen woorden maar daden'. Hieruit ontstond langzaam je personage en daar vloeiden de acts uit voort. Marcus schreef alles op, maar zei niks".

Verdiepingsslag

Het resultaat is veel verschillende sketches die naast elkaar zijn gelegd en met elkaar verweven, zodat het toch een verhaal wordt. Met als rode draad: Hoe word je gezien door jezelf, anderen en de maatschappij. Voor de huidige uitvoering is de productie enigszins aangepast. Judith: "We speelden een versie van onszelf van anderhalf jaar geleden. Ik was net uit de kast en was helemaal gelukkig en voelde me vrij. Ik schreeuwde van de daken dat ik homo ben. Nu is het meer geaard. Ik wil nu een rolmodel zijn. Onze acts hebben een verdiepingsslag gekregen".

Vooroordelen loslaten of erkennen?

Op het toneel volgen de scènes elkaar in hoog tempo op. Je wordt overspoeld als toeschouwer en hebt geen tijd om na te denken maar dat gebeurt op straat ook vaak, vinden de jonge acteurs. "We reageren vaak extreem op elkaar. Mensen roepen terrorist als iemand in een djellaba loopt. Dat gebeurt. Maar hoe meer je daar over praat hoe beter je vooroordelen kan loslaten of juist erkennen dat er vooroordelen zijn. Het is eigenlijk een groot identiteitsspel". Wat willen jullie meegeven? Kharim kijkt me vragend aan bij deze vraag. "Dat iedereen ergens anders voor staat. We zijn allemaal mensen en moeten het dus doen met de positieve en negatieve dingen van elkaar. En dat we allemaal anders zijn, verbindt ook".

Allemaal Mensen/UMUNTU is te zien in LUX van woensdag 20 november t/m zaterdag 23 november. Er zijn alleen nog kaarten beschikbaar voor de 23ste of voor de voorstellingen

in Huis Oostpool in Arnhem van 3 t/m 7 december.