Roemruchte wandelroute opgefleurd met kunstwerken

De inmiddels roemruchte wandelroute de Groene Lijn, langs cultuur, historie en kunst, wordt dit jaar aangekleed met tien kunstwerken van beeldhouwer Niels van Bunningen. De eerste staat op de plek waar veertig jaar geleden de Piersonrellen plaatsvonden. Ik kreeg een inkijkje in wat nog komen gaat en zie dat de Nijmeegse geschiedenis,  vormgegeven door de ogen van een Arnhemse kunstenaar, breed en waardig wordt vastgelegd. Een verrijking voor de stad. 

Verbaasd en vereerd was Niels toen hij anderhalf jaar geleden werd benaderd voor de opdracht om tien kunstwerken te maken langs de acht kilometer lange wandelroute dwars door het hart van de stad. De Kunstcommissie droeg het idee aan om tien krupertjes te maken. Ik kijk even op maar besef tegelijkertijd dat het natuurlijk betrekking heeft op het Nijmeegse lied. Al Mot ik Krupe. Niels had toch wat vraagtekens bij de 'grappige' insteek van de krupertjes, besloot het archief in te duiken en kwam vervolgens veel interessante verhalen tegen die de geschiedenis en sfeer van Nijmegen vormgeven en hem inspireerden. De Kunstcommissie gaf hem totale vrijheid over de verkozen items en de uitvoering daarvan. "Mijn idee is dat Nijmegenaren anders naar hun eigen stad gaan kijken en bezoekers een handreiking krijgen van de stad. In de loop der jaren is er veel veranderd. Nijmegen was ooit een vestingstad, met muren en dertien molens die verdwenen bij de aanleg van de parken". Dat werd zijn uitgangspunt. Hij mixt de Romeinse geschiedenis, subculturen en recente gebeurtenissen in zijn beelden.

Een beeld zonder inhoud is kitsch

In zijn enorme loods op de Kunstwerkplaats in Arnhem staat het vol met Niels' werk en (oude) motoren. Dat motoren een hobby is, komt ook tot uiting is zijn kunst met het 2 meter grote motorjack dat prominent in de loods hangt. De Kunstwerkplaats, een broedplaats voor kunstenaars die er werken en/of wonen, ligt midden in de stad tussen twee spoorlijnen in. Een oase van rust ..... niet echt als Niels zijn staal omvormt tot kunst. "Ik werk voor dit project met verzinkt en cortenstaal. Dat laatste geeft een roest effect en het eerste verzilverd, beide materialen zijn duurzaam. Het bewerken ervan is arbeidsintensief, mede daardoor zijn er nog weinig (jonge) beeldhouwers die hiermee werken. Op de academie was ik een van de weinigen die veel sculpturaal werk maakte. Het is ook geen vanzelfsprekendheid omdat je veel machines en werkruimte nodig hebt". 

Een aantal kunstwerken voor de Groene Lijn zijn inmiddels klaar. De spits van de Stevenstoren, Nijmeegser kan haast niet, springt natuurlijk meteen in het oog. De spits is in precisie nagemaakt en hangt aan een stalen 'frame' van bommenwerpers. Het ruwe materiaal biedt duidelijk niet alleen ruimte voor ruw werk, maar ook voor details. "Ik besteed veel aandacht aan die details, ondanks dat het expressieve beelden zijn. Ik vind het belangrijk dat ambacht, expressie en het verhaal evenveel aandacht krijgen. Een conceptueel beeld met weinig ambacht spreekt onvoldoende tot het publiek en als een beeld inhoud mist wordt het oppervlakkig en kitsch".

Verdronken in harnas

De Zeigelhofaffaire, een beeld gerelateerd aan de recente geschiedenis is ontworpen op basis van het bekende affiche uit 1981.Uit dezelfde periode ontbreekt ook de Flicker en Pottenbeweging, onderdeel van de Nijmeegse subcultuur uit de jaren tachtig, niet. "De oorspronkelijke scheldnaam voor flikkers en potten, werd door de beweging gezien als een geuzennaam en daar was men trots op. Hun strijdbaarheid beeld ik uit met een opgeheven vuist, die symbool staat voor verzet en emancipatie", licht Niels toe.

Het afgehakte hoofd van Maarten Schenk van Nijdegen, net geen passende achternaam, is een heel ander verhaal en gaat een stuk verder terug. Hij was berucht om zijn roofovervallen en vocht mee met de hoogste bieder; Spanjaarden of Nederlanders. Nijmegen keek met angst en beven toe toen Schenk van Nijdegen dreigde de stad in te nemen via de Waal. Gearriveerd bij de stadsmuur, zo gaat het verhaal, ontstond er een schermutseling met dronken bruiloftsgasten. Toen Schenk van Nijdegen er vandoor ging, belandde hij in harnas in het water en verdronk. Zijn lichaam werd gevierendeeld en bij elke stadspoort werd een deel tentoongesteld. Zijn hoofd hing bij de Anthonispoort, aan de Waalkade. Het beeld straks ook. 

Het beeld Silex  verhaald over prehistorisch Nijmegen. In de maak zijn nog de Valkhofheuvel, Slakkentoren, de Molen van Sans Soucis en Marike van Nimwegen, de dame die de verleidingen niet kon weerstaan. "Iedereen heeft te maken met verleidingen en dat zie je met name terug in Nijmeegse subculturen", legt Niels uit. En dan heeft hij het over de verleidingen van diefstal, prostitutie en drugs. Dit verbeeldt hij door het aanreiken van verleidelijke voorwerpen met een duivelse hand. Enfin we moeten nog even wachten voordat ze allemaal zijn geplaatst, maar de kunstwerken van Niels van Bunningen geven straks een extra dimensie aan de Groene Lijn en de stad.