Concert Marco Blaauw en Christine Chapman in Marzee

Wat een onwaarschijnlijk rijk palet aan klanken creëerde het Nederlands/Amerikaanse duo Marco Blaauw (trompet) en Christine Chapman (hoorn) tijdens hun concert op 17 december 2023 in galerie Marzee. Op een scala aan blaasinstrumenten die bekend staan als 'lipinstrumenten', van hoorn en trompet tot Noorse lure en zeeschelp, verrasten ze het publiek. Ugenda was erbij en genoot ervan. Hier enkele highlights.

Hoornist Christine opent met het solostuk Yan, gespeeld op een wat ongebruikelijk instrument, een zeeschelp. Het is een compositie van de uit China afkomstige componiste Jing wang. Voor wie zich afvraagt hoe je muziek maakt op een schelp: dat kan op verschillende manieren. Christine gebruikt een zeeschelp, voorzien van een koperblazersmondstuk. Het is een intens, orgastisch stuk – compleet met hoogtepunt. Ongetwijfeld zwaar om te spelen. Christine geeft een indrukwekkende solo weg, met duidelijk hoorbare diepe ademhaling. Een vitaal begin van een buitengewoon concert.Zeeschelp met mondstuk – foto © Eduard Bakker

Micro-intervallen

Van de Japanse componist Dai Fujikura spelen ze twee werken. Marco Blaauw start met Inkling. Mute op de beker, zijn vingers bedienen volgens voorschrift van de componist fladderend de ventielen. Het roept een raadselachtig gevoel op – de compositie heet niet voor niets ‘Inkling’ (Engels voor een vaag vermoeden van iets). Hiermee contrasterend mondt het vage vermoeden uit in een verontrustende, schrille toon die aanvoelt als een open einde. Dan volgt Christine Chapman met Yurayura, een stuk dat in zijn geheel wordt gespeeld met de ventielen half ingedrukt. Met deze techniek kun je alle intervallen pakken, ook micro-intervallen, en kun je glissando’s spelen. Meanderend op haar hoorn neemt Christine ons mee op een betoverende reis door een rustig akoestisch landschap. Verrijkt met digitale effecten klinkt het immens ruimtelijk en meditatief.

Zoals de titel aangeeft, telt de compositie Quartro Pezzi van de Italiaanse componist Giacinto Scelsi vier delen. In elk daarvan danst Christine, als ik het goed gehoord heb, met haar hoorn via lastig te volgen intervallen op en neer rond twee basistonen. Intrigerend.Marco Blaauw – foto © Eduard Bakker

Double bell 

De compositie Lighght – geen spelfout – van de Amerikaanse componist Arin Shahjahanian is een duet voor double bell hoorn en double bell trompet. Double bell koperinstrumenten hebben dubbele bekers – de een wijd, de ander smal – en twee rijen ventielen. Zo kunnen de blazers tussen twee klankkleuren schakelen zonder tussendoor te hoeven hannesen met mutes. Marco legt uit hoe ze met deze instrumenten een rijk en gevarieerd geluidspallet kunnen produceren, inclusief microtonen die doen denken aan Perzische intervallen. Ontwapenend voegt hij eraan toe: ‘Voor ons is het passen en meten om de intervallen te raken (of niet)’. Toch spelen ze beslist een overtuigende versie van dit abstracte stuk met veel geblazen bijgeluiden. Veel lange tonen, klagerig, soms overgaand in trillers, dan weer springerig. De twee bezorgen ons toehoorders een atonale en microtonale ervaring met constante verrassingen.Marco Blaauw en Christine Chapman – foto © Eduard Bakker

Noorse mythologie

Het slotstuk Prillar is een duet voor Noorse luren van de Noorse componist Rolf Wallin. De lur is een historisch instrument van berkenhout dat je kunt vergelijken met een alpenhoorn. In vroeger tijden werd het gebruikt als signaalhoorn om over grote afstanden te communiceren. De compositie, zo legt Marco uit, is genoemd naar Prillar, een figuur uit de Noorse mythologie. Een herderin, die in de zeventiende eeuw met haar lur de boeren van de Gudbrandsdalvallei zou hebben gealarmeerd over de Schotse vijand die ze zag aankomen. Hierdoor konden de verdedigers de binnendringende strijdkrachten volledig verpletteren. Mooi verhaal… Se non è vero, è ben trovato, zullen we maar zeggen. 

De compositie begint met eenvoudige, signaalachtige tonen, die zich geleidelijk ontwikkelen naar meer verfijnde communicatie. Er ontspint zich een gesprek tussen de twee, die puntig en venijnig wordt. Soms trekken ze gelijk op, uniritmico of elkaar aanvullend, dan weer gaan ze tegen elkaar tekeer. Dit alles tegen een digitale achtergrond die losjes gebaseerd is op wat ze op hun instrumenten spelen. De uitvoering is speels en humoristisch.Marco Blaauw en Christine Chapman – duet op de luren – foto © Eduard Bakker

Expressief, overtuigend, geweldige techniek

Marco Blaauw en Christine Chapman overtuigden met hun expressie en geweldige techniek. Soepel speelden ze samen, met subtiel onderling contact. Ze excelleerden beiden in de beheersing van hun instrumenten. Marco ontpopte zich bovendien als bedreven causeur. Als waardige leden van het Keulse topensemble Musikfabrik trakteerden ze ons tijdens hun onderhoudende concert op een waar geluidsfestijn.