Open deuren leiden tot rampspoed in Suzume ★★★★

Het Japanse schoolmeisje Suzume doorkruist met de mysterieuze Souta heel Japan, om deuren te sluiten die het land in onheil kunnen storten. Suzume is nog te zien in Pathé en Lux Nijmegen.

Het is een zonnige dag als de zeventienjarige Suzume de mysterieuze Souta ontmoet, op zoek naar een deur. Geïntrigeerd volgt de middelbare scholier hem naar een vervallen gebouw in de bergen. Daar blijkt de deur een poort te zijn naar een andere wereld. Erger nog: die wereld blijkt bevolkt te worden door een mythische worm wiens ontsnapping Japan op zijn grondvesten zal doen schudden – letterlijk. Samen met Souta (die tussen twee haakjes in een stoel wordt veranderd door een pratende kat) moet Suzume heel het land doorkruisen, op zoek naar alle deuren waardoor het kwaad dreigt te ontsnappen.

Suzume is de nieuwste animatiefilm van Makato Shinkai, bekend van het fantastische Your Name. Net als die film barst deze uit zijn voegen van de prachtige animatie. Shinkais personages zijn klassiek – grootogige animemeisjes in schoolkostuum –, maar zijn presentatie flitsend en dynamisch, met name tijdens de achtervolgingsscènes. De bijzonder gedetailleerde achtergronden verdienen een bijzondere vermelding: bij tijden vergeet je als kijker haast dat het voorgeschotelde Tokio een fabricaat is.

De toon van zijn nieuwste is echter serieuzer. Waar Your Name een grappige en zoete bespiegeling was over de vluchtigheid van de herinnering, boort de regisseur ditmaal een tastbaarder thema aan: aardbevingsgevaar – of liever: de offers die gebracht moeten worden om overweldigend natuurgeweld in bedwang te kunnen houden. De noodzaak van die onderneming wordt indringend duidelijk gemaakt door Suzumes eigen achtergrond. In 2011 verloor zij op vijfjarige leeftijd haar moeder bij de tsunami die de ramp in Fukushima tot gevolg had. Het aardbevingsgevaar dat de helden proberen te stoppen, is slechts een proxy voor het persoonlijk leed dat daar het gevolg van is.

Op twee momenten ontstijgt Suzume groots het niveau van de gemiddelde avonturenfilm. De eerste keer is wanneer de film kort afstand neemt van het avontuur om het dagelijkse leven van de Japanse hoofdstad in beeld te brengen. In een stad die zich van geen naderend onheil bewust is, verkrijgt de eenvoudigste handeling onder de stemmige muziek van de Japanse rockband RADWIMPS een tragische diepte.

Het tweede moment is wanneer Suzume oog in oog komt te staan met haar jongere ik. Al het leed van een grootse natuurramp wordt teruggebracht naar de eenvoudige essentie: een klein meisje, huilend omdat ze haar moeder kwijt is. In zekere zin is Suzume een spiegelbeeld van Shinkais doorbraakfilm. Want hoe ver Suzume de herinnering aan haar leed ook weg heeft proberen te stoppen, uiteindelijk zal deze, als een mythische worm, altijd boven komen drijven – met seismische gevolgen.