Zelfs in het paradijs is niet alles perfect

PARA | DISO Revisited is een bewerking van het vierluik dat ICKAmsterdam de afgelopen jaren opvoerde, waarin de dansers op zoek gaan naar het paradijs, geïnspireerd op Dantes De goddelijke komedie. Het choreografenduo Emio Greco en Pieter C. Scholten zoekt de grenzen op van de gangbare beelden van het hiernamaals.

Bij het binnenkomen van de zaal klinken mysterieuze geluiden. De witte doeken van het decor van de Koreaanse Minsuk Cho nemen veel ruimte in beslag en onttrekken een gedeelte van het podium aan het oog. Het decor is grotesk en overweldigend, maar wanneer het door de dansers met de vingers wordt aangeraakt, lijkt het fragiel en dynamisch. Ook de kleding van de dansers verwijst naar iets puurs en perfects. Ze dragen allen witte kostuums; een jurk met open rug, een boxer of een doorschijnend pak, dat strak om het lichaam zit, omhult de smalle lijven. Daarmee laten de choreografen ook zien wat de lichamen doormaken in hun zoektocht. De fysieke taal wordt waar mogelijk geaccentueerd.

Greco en Scholten maken sinds 1995 samen dansvoorstellingen en richtten in 2009 het International Choreographic Arts Centre op, dat bekend staat als ICKAmsterdam. Ze zijn daarbij vooral op zoek naar een nieuwe dramaturgie van het lichaam. In deze voorstelling worden alledaagse bewegingen afgewisseld met ballet op gespitste tenen en pirouettes.

Scherpe contrasten

Het is moeilijk om een verhaallijn in de voorstelling te vinden, daar die er vermoedelijk niet is. Het gaat om sferen, een indruk van wat het paradijs is, zou kunnen of moeten zijn. Daarop is geen eenvoudig antwoord te vinden, zo blijkt, en alles in de voorstelling hangt af van de contrasten. Bovendien wordt het de dansers niets zonder meer cadeau gedaan. Alle zes staan continu op scherp, hun borstkassen stijgen en vallen in hoog tempo op het enkele rustpunt. De sfeer worden versterkt door de scherpe contrasten tussen de elkaar opvolgende momenten. Ze dansen in groep, vijf-tegen-een, canon, breken uiteen in eenlingen. Ze bewegen traag en berekenend, dan plots weer wild en ongecontroleerd, daarbij ondersteund door een compositie van klassieke en up-beatmuziek. Ook de streep in de naam van het stuk (tussen 'para' en 'diso') zou naar de tegenstellingen moeten verwijzen.

Jachtig

In de voorstelling leggen alle zes de dansers hun weg naar het paradijs af. 'Ik ben toekomstig, ik ben kosmisch, ik ben vrijgevig,' is de manier waarop ze elkaar verleiden. Die dubbelzinnigheid heeft volgens hen ook betrekking op het paradijs, dat star en levenloos is, alsook vol vreugde en zaligheid. De jachtigheid van de opvoering maakt deze bij vlagen echter ook wat rommelig. Dit komt mede door de stijl die de makers hebben gekozen. In hun dans speelt de ademhaling en de reactie op andere dansers een grote rol. Daartoe wordt ook altijd in elk geval tot op zekere hoogte geïmproviseerd in hun optredens.

Al met al is de jagende en kloppende performance er een om het uur (want zo lang duurt het) geboeid naar te blijven kijken. Ik heb een indruk gevoeld van het paradijs, maar kan haar nog steeds niet voor me zien. Afsluitend zoals we ook waren begonnen, met Ode an die Freude zachtjes als door een telefoon afgespeeld. In het paradijs heerst er in ieder geval vrede. Zo ver zijn we dan alvast.