Wat is Marloes Morshuis als schrijfster snel vooruitgegaan, zeg! Haar eerste kinderboek, Koken voor de keizer, dat vorig jaar verscheen, was leuk, spannend en best origineel, maar had ook wat typische tekortkomingen. Geen spoor daarvan in opvolger Borealis. Dat is gewoon een sterke jeugdroman met een interessant thema en verschillende goede subplots. En het leest als een trein. Voor 13-jarigen, maar menig volwassene zal er ook veel aan ontlenen. Op 1 oktober is de presentatie van dit tweede boek van deze Nijmeegse schrijver in het Honig-complex.
Want ja, Borealis is een jeugdboek. Voornamelijk omdat de hoofdpersoon, Joppe van Houten, een jongen van 13 is, die met 179 andere kinderen van dezelfde leeftijd zit opgesloten op een geheimzinnige, onherbergzame plek. Maar Morshuis gaat nergens op haar knieën zitten om dingen eens goed uit te leggen aan de doelgroep. Sterker: dit boek gaat juist over verraden onschuld, de wil om in het goede van de mens te geloven en de ontdekking - die net zo'n beetje rond die leeftijd komt - dat de wereld zowel een plek van schoonheid als van verrotting kan zijn. En dat is een universeel verhaal, dat mensen van alle leeftijden interesseert. Daarom is deze roman, geschreven in een trefzekere en beeldende stijl, waarin je de sneeuw ziet glinsteren, je voeten hoort knerpen, en je de kou en eenzaamheid van de uitgestrekte toendra's kunt voelen, bepaald niet alleen voor de ontluikende jeugd een genot om te lezen.
Duister syndicaat
Iets over het plot? Vooral niet te veel. De 180 kinderen zijn overal op de wereld ontvoerd door een duister syndicaat. Ze worden bewaakt en aanvankelijk zeer vriendelijk verzorgd en onderwezen door volwassenen. Dit alles onder leiding van drie figuren, die de Trias genoemd worden. Maar: is het een soort Ark van Noach, die de komende globale-milieucatastrofe moet overleven en de aarde opnieuw moet bevolken? Of spelen er nog heel andere duistere zaken een rol in Borealis (Noorderlicht), zoals het kinderdorp genoemd wordt? Joppe en zijn vrienden laten het er niet bij zitten. Ze proberen achter de ware bedoelingen van de Trias te komen en het lot een ander wending te geven.
Laat je volwassenen zomaar over je beslissen? Laat je je verhaaltjes op de mouw spelden? Of handel je vanuit je gevoel, vanuit verlangen naar vrijheid? En wat als je daarmee jezelf en anderen in gevaar brengt? Het zijn belangrijke en grote thema's waarmee Joppe en zijn vrienden worstelen. Trouw aan jezelf, aan je vrienden, overleven ondanks alles, of alles op alles zetten om in vrijheid te leven?
Liefdesrelaties
Daardoorheen spelen liefdesrelaties, precies op het niveau waarop een 13-jarige die beleeft. En het thema van een naderende milieucatastrofe. Morshuis slaagt erin ook dat thema met een goede mix van urgentie en relativering over het voetlicht te brengen: is het eindspel al begonnen, of kunnen we er nog wat aan doen?
Met z’n 268 pagina's is Borealis een rijk boek, een aanwinst voor de Nederlandse jeugdliteratuur. Je mag hopen dat het boek snel op de leeslijstjes van de middelbare scholieren prijkt.
