Dat Wilfried de Jong de bibliotheek associeert met boetes, omdat hij altijd te laat zijn boeken terugbracht, is in de zaal wel herkenbaar. Het blijkt Wilfrieds eerste opborrelende gedachte na Jaap Robbens vraag over associaties op ‘de biep’. We luisteren naar de vlot babbelende en in stropdasloze pakken gestoken heren op een verhoginkje voor ons in bibliotheek De Mariënburg, waar het Nijmeegse literaire seizoen van start gaat.
De mannen zijn voorafgegaan door Merel van Slobbe met een loepzuivere voordracht uit haar werk. ‘Woorden die opzwellen tot wel twee keer hun formaat’, spreekt ze uit. Waar ik ben? Bij de opening van het literaire seizoen in ‘the place to be’ OBGZ door De Letterbrouwerij, een samenwerking van de Nijmeegse literaire partijen.
Van de partij
De intieme setting van de avond, omlijst door DJ-collectief TEAM KTW (dichters) en met een klein plekje voor Annelies Reijers’ papiersculptuur van boeken, wordt nog door Wilfried en Jaap voortgezet. Zo halen ze in het slotdeel van hun gesprek grinnikend de tafel onder de microfoons weg en zetten het podium naar hun hand. Daarvóór heeft het publiek her en der bij het aanbod van De Letterbrouwerij kunnen aanschuiven. Bij Cultuur op de Campus of bij een proeve uit de schrijfcursussen die De Lindenberg dit seizoen aanbiedt. Ergens anders maakt Op Ruwe Planken en Onbederf’lijk Vers van soep weer poëzie en uit de hoek van het Poëziecentrum Nederland dampt Voordracht. Ook is er een minilezing van schrijfster Lotte Jensen over haar boek met niet zo vredelievende vredessluitingen (Uitgeverij Vantilt) en De Wintertuin zet bezoekers aan om andermans werk te pitchen. Bij Mensen Zeggen Dingen is het trouwens snel volle bak. Natuurlijk zijn boekhandelaren Dekker v.d. Vegt en De Kinderboekenwinkel ook van de partij.
Op en om een podium
Maar ik wil naast al dit aangename vermaak iets extra’s: een lekker gelaagd inzicht rijker worden of woorddronken naar huis. Valkuil immers van het op hippe manier in literaire kringen gevierde interview lijkt me, dat het gesprek makkelijk blijft steken ter hoogte van de regelmatig oppiepende schrijvers ups & downs. Want die kunnen we misschien wel uittekenen, zie het scala aan talkshows (Wintertuin Sessies, Boek op de Bank enzovoorts).
Wat overigens niet wegneemt dat ik het vermakelijk vind Wilfrieds demonstratie van ‘lippendiarree’ mee te maken, een egotrippende associatietechniek om op ideeën of die ene geweldige zin te komen. Waarop Jaap pareert dat zijn demo voor publiek toch eerder ‘op de grap’ gespeeld is. En dat leidt onder meer naar de schrijversvariant van ‘in het moment zijn’, een theatervaardigheid om onbevangen te spelen.
Toch kijk ik, méér nog dan naar zijn gesigneerde boek Zweefduik, met korte verhalen, uit naar de persoon van de schrijver, met al die andere lokale schrijvers-/performerstalenten uit Nijmegen, op en om het podium. Vroeger muisden schrijvers en schrijfsters immers bescheiden in een aardig hoekje achter een zwaar bureau, waarop een potje inkt in een uitsparinkje.
Omzichtigheid in discosferen
De Jong, charmant, op zijn gemak, vlug en gedreven, vertelt Robben dat hij het fijn vindt als ánderen hem als schrijver of journalist zien. Merel van Slobbes tengere persoonlijkheid treft me door de plotse schakel die ze maakt tussen loeisterke voordracht en meisjesachtige aankondigingen tussen haar gedichten in. Een klein alarmbelletje gaat bij me af als Lotte Jensen (terwijl bezoekers her en der mogen aanschuiven) het publiek met wapperende vlag binnenhaalt onder toeroepen dat haar presentatie van het boek Vieren van vrede best toegankelijk is. Wat een omzichtigheid! En dít allemaal in een hartelijk en hip ‘biepbad’ met old school discosferen.
Woorddronken naar huis
Maar van de prachtzin ‘Woorden die opzwellen tot twee keer hun formaat’ ga ik woorddronken naar huis. Overigens gebeurt dat opzwellen pas als ze ‘niet uitgesproken worden’. Wilfried en Jaap spreken ze graag en toch gedoseerd, waarbij ze tot de conclusie komen dat ‘het korte verhaal’ op dit moment het best past bij wie De Jong is. Ziehier iets van de persoon: snel op spanning een strak verhaal neerzettend. Ook mijn inzicht heb ik wel binnen: De Letterbrouwerij draagt Het Woord verleidelijk en vrolijk verpakt uit, terwijl onze schrijvers en schrijfsters nog lang niet los zijn van hun bescheidenheid . Dan heb ik toch ook een vraag: waarom eigenlijk niet?
