Kras in LUX: zeer waardig afscheid van regisseur Knieriem

Kras is een tragikomisch familieverhaal waarin eenzaamheid van de moeder een grote rol speelt en zichtbaar wordt via de verhalen en ervaringen van haar kinderen. De moeder ziet hoe de geschiedenis zich herhaald, “het is erfelijk bepaald”. En het versterkt de vervreemding die ze ervaart ten opzichte van haar eigen leven.

Het hoofdpersonage in Kras is Ina, een 68-jarige gescheiden vrouw. Knap en ontroerend vertolkt door Marlies Heuer. Elke nacht wordt haar grachtenpand overhoopgehaald door een insluiper. Maar er is nooit iets weg. Het zorgt er wel voor dat Ina nu iedere dag haar vier kinderen met aanhang ziet.

Als alle kinderen bij haar zijn om te helpen met opruimen zegt Ina met de zin “het is alleen een beetje anders ingericht” veel over haar karakter. Ze is gewend zichzelf weg te cijferen.  

De kinderen zijn dan wel gekomen, maar hebben doorgaans meer aandacht voor de eigen problemen. De onderlinge relaties zijn hier en daar stevig verstoord. Problemen en conflicten tussen de kinderen worden breeduit, en soms grotesk, uitgespeeld. Ina toont te midden hiervan op subtiele wijze haar innerlijke woede en pijn. In elke beweging maar ook in haar grappen die veelal een dubbele laag hebben, of in haar ingehouden lachen. Wat het geheel voelbaar wrang maakt.

Herkenbaar en geloofwaardig

De personages in Kras zijn herkenbaar. Do als de overmatig zorgzame dochter, Theo en William als cynische zonen met huwelijksproblemen, Manfred als de milieubewuste en kritische zoon en Mary als gewaagde en sprankelende schoondochter. De spelers slagen er stuk voor stuk in om de diverse personages ingeleefd en geloofwaardig neer te zetten, waarbij tekst, emotie en fysieke vormgeving aan het personage mooi samenkomen. De goede timing van de spelers zorgt met regelmaat voor een lach die het ongemak voelbaar maakt of neutraliseert en tegelijkertijd de innerlijke strijd van Ina accentueert.

Serviesgoed

De statige grachtenhuiskamer is het decor. Vormgegeven door in zwart/wit getekende wanden vol kunstwerken – de ex-man van Ina en haar zoon William zijn kunsthandelaren – en rondslingerend uitgesneden serviesgoed.  De veroorzaker van het serviesgoed dat overal ligt heeft een rol via het projectiescherm. In animaties zien we daarop de sluipende dief als de nacht haar intrede doet.

Toneelschuur Producties en scheidend regisseur Paul Knieriem slagen er in de voorstelling Kras in om de sprankelende en gelaagde tekst van Judith Herzberg zo vorm te geven dat er gedurende de hele voorstelling een spanningsveld voelbaar is tussen bittere eenzaamheid, ongemakkelijke familiebanden en humor.

Kras is in december nog op diverse plaatsen te zien. Zie www.toneelschuurproducties.nl/kras