Nocturnal Animals - Meer dan de som der delen *****

Nocturnal Animals begint met een van de meest… tja, onsmakelijke openingstitels in tijden. Wie zich echter door deze - bewust - afstotelijke vertoning van conceptuele onzinkunst weet te worstelen, ziet een van de beste films van 2016.

Ondanks haar luxe leven, is kunstgaleriehoudster Susan Morrow (Amy Adams) ongelukkig. Ze interesseert zich net zozeer voor haar kunst als haar man voor haar: nauwelijks. Op een dag krijgt ze een manuscript toegezonden. Het is een roman van haar ex Edward (Jake Gyllenhaal). Zijn trieste, gewelddadige verhaal van een uit de hand gelopen ruzie op de nachtelijke snelweg, zet haar aan het denken over haar eigen leven.

Contrast

Nocturnal Animals is de tweede film van modeontwerper Tom Ford, die in 2009 de wereld - en misschien zichzelf ook wel - verraste met A Single Man. De film bestaat uit twee verhaallijnen: die van de ongelukkige galeriehoudster en de roman van haar ex-man. Dat levert een vernuftige plotconstructie op, waarin de gebeurtenis in de ene verhaallijn elementen in de andere informeert en versterkt, en andersom. De roman vormt een kader om Susans leven en relatie met Edward mee te interpreteren, en andersom geeft die relatie een nieuwe laag mee aan de roman.

Op die manier krijgt Ford het voor elkaar om twee verhalen, die op zichzelf niet echt bijzonder zijn, naar grotere hoogten te stuwen. Zijn ontzettend sterke regie vormt daarbij de kers op de taart. Visueel vormen de twee verhalen een prachtig contrast. Susans wereld is koel en strak, Edwards roman is warm en gevuld met woeste woestijnen en rode wolken. Ford schuwt het niet om dramatische, thrillerachtige, komische en soms zelfs horrorachtige elementen met elkaar af te wisselen. Hij heeft bovendien een goed oog voor detail. Soms blijft de regisseur net iets langer bij een scène of een blik hangen dan je zou verwachten. Dat zorgt voor een broeierige sfeer.

Zeldzaam hoog niveau

Het acteerwerk, de muziek en de aankleding zijn allemaal van een zeldzaam hoog niveau. Nocturnal Animals is de beste thriller sinds Denis Villeneuves Prisoners (2013), en het beste relatiedrama sinds Derek Cianfrances Blue Valentine (2010) - juist door die twee genres zo sterk te combineren. De film zou hooguit aangerekend kunnen worden dat Gyllenhaals verhaal nét wat interessanter is, of dat het einde wat aan de abrupte kant is. Maar dat is gezeur in de marge, want Nocturnal Animals klopt gewoon. Tom Ford levert een van de beste films van 2016 af, zelfs al is de opening niet om aan te zien.