Rob van der Sandt, programmeur podium Marzee

Liefhebbers van modern-klassieke muziek vinden in een voormalig graanpakhuis bij de Waalkade het podium Marzee, het muziekpodium dat zich exclusief toelegt op modern-klassiek. Wat heeft het podium dit seizoen voor ons in petto? Met deze vraag stapten we naar Rob van der Sandt, de programmeur van dit pareltje van een podium.

Galerie Marzee geniet nationaal en internationaal faam als toonaangevende galerie voor hedendaagse sieraden. Marzee biedt gastvrij onderdak aan de Stichting Moderne Muziek, die daar elk jaar in de periode oktober – april een reeks modern-klassieke concerten organiseert.

De zaal is een informele, kleinschalige ruimte, geen traditionele concertzaal. De musici spelen niet op een podium. Ze zijn vlakbij en incidenteel zelfs tussen het publiek opgesteld, waardoor je als luisteraar een directe band met de musici ervaart. Het heeft het intieme van een huiskamerconcert. Standaard is er plaats voor zeventig tot tachtig bezoekers, maar voor het steevast uitverkochte kerstconcert wordt er plaats gemaakt voor 110 bezoekers. Het repertoire bestaat uit muziek voor kleinere ensembles, vanaf grofweg de tweede helft van de twintigste eeuw tot heden.

De komende concerten

Ugenda-collega Jan Panis en ik nemen met Rob van der Sandt de komende concerten van de serie door (de eerste twee van de serie zijn inmiddels geweest). Hij denkt even na bij onze vraag naar zijn drie highlights. ‘Eerlijk gezegd zijn het allemaal highlights’, antwoordt hij. ‘Natuurlijk, altijd is het ene concert net wat beter dan het andere, maar dit zijn allemaal toppers’. Als we diep in ons hart kijken – we hebben het programma op de website goed bestudeerd – moeten we hem gelijk geven, hoe overzichtelijk we zo’n top drie ook zouden vinden. Dus vooruit…

17 december 2023. Het jaarlijkse kerstconcert wordt verzorgd door twee koperblazers: onze nationale trots Marco Blaauw en de Amerikaanse Christine Chapman op hoorn. ‘Zoals altijd bij onze kerstconcerten spelen ze in kerstsfeer’, licht Rob toe. Met stemmige verlichting, voedende soepen en verkwikkende glühwein, zoals de beschrijving de ambiance verduidelijkt. Muzikaal gezien bijzonder is dat dit tweetal naast de trompet, respectievelijk hoorn ook nog enkele ongebruikelijke instrumenten bespelen: zeeschelp, shofar (oud muziekinstrument, gemaakt van een ramshoorn) en Noorse lure (historische natuurtrompet). ‘Beide musici spelen in het befaamde Keulse ensemble Musikfabrik, dat staat voor absolute topkwaliteit. Wees er snel bij, want het is altijd uitverkocht’, maant Rob ons.

14 januari 2024. Een a capella-formatie van vier zangeressen verzorgt het nieuwjaarsconcert. Op het programma staan ‘sferische stukken met geestverruimende harmonieën’. ‘Fanny Alofs maakt er altijd iets leuks van’ weet Rob. Ze heeft een ensemble gevormd met onder anderen Michaela Riener, ‘ook top, ik verwacht dat dat erg leuk zal zijn’. De naam van de formatie, Storm in a Jar (storm in een glas water) is in elk geval intrigerend.

25 februari 2024. Concert van de excellente pianist Ralph van Raat. Uniek is dat Ralph onder meer onuitgegeven werken van Boulez vertolkt, die hij als enige ter wereld uitvoert. Marzee was het podium waar hij als beginnend professional een van zijn eerste echte concerten gaf. ‘Er is een warme band ontstaan en sindsdien geeft hij ieder jaar bij ons een concert – nu als internationaal gerenommeerd solist’, aldus Rob.

17 maart 2024. Het veel geprezen Quattuor Bozzini. Gezien de naam zal het weinig verbazing wekken dat dit een kwartet is. Een unieke kans om dit Canadese gezelschap te horen spelen: ‘je hoort het niet dagelijks’, aldus Rob met gevoel voor understatement.

14 april 2024. Tot slot van de serie de Israëlische sopraan Keren Motseri en de Amerikaanse violist Puglia. Ze spelen de liedcyclus Kafkafragmenten, een van de cruciale werken van de Hongaarse componist György Kurtág. Beide musici zijn veelgevraagde toptalenten. ‘Kom luisteren’, roept Rob ons op, ‘de complete Kafkafragmenten krijg je in ons land bijna nooit te horen.Foto © Henk Beenen

Uitdagende puzzel

We kamen voor informatie over de concertserie. Maar nu we toch met Rob in gesprek zijn, is er nog wel meer wat we willen weten. Zo zijn we benieuwd hoe hij dat klaarspeelt: al die internationale toptalenten engageren, met hun volle agenda’s. ‘Dat is inderdaad een hele toer’, verzucht Rob. ‘Ik bespreek het concept van de programmering met ons bestuur, maar dan doe ik het verder in mijn eentje’. Rob legt uit dat het een uitdagende puzzel is. ‘Tournees van ensembles en individuele musici staan al zo’n anderhalf jaar van te voren vast. Probeer daar maar eens een concert bij ons tussen te wringen, praktisch niet te doen'. Rob noemt ook een extra complicatie: ‘We plannen onze concerten altijd op zondagen, terwijl de galerie ook steevast op zondagen de openingen van exposities organiseert. Een opening en een concert vallen niet te combineren, waardoor de dagen met een opening voor ons afvallen. Pas wanneer die data bekend zijn, kunnen we afspraken maken met musici’.

Toch lukt het elk jaar weer. Met veel kunst- en vliegwerk en door er een hoop energie in te steken. Rob loopt al een tijdje rond in de wereld van de moderne muziek, kent veel musici persoonlijk en is meestal ook bekend met hun repertoire. Dat helpt enorm: ‘Dan weet je wat je aan elkaar hebt en wat je van beide kanten kunt verwachten’. En, bedenken we achteraf, zou Robs ervaring met de puzzels van klassieke talen, formele semantiek en formele logica misschien ook een handje helpen?

Profiel en kwaliteit voorop

We vragen Rob hoe hij in de praktijk die puzzel legt. Komt dat neer op kijken wat hij krijgen kan, of werkt hij volgens bepaalde uitgangspunten? ‘Een beetje van beide’, antwoordt hij, zijn aanpak typerend als ‘pragmatisch’. Compromisloos is hij in zijn uitgangspunt dat elk concert moet passen binnen het profiel van de concertreeks. Dit betekent dat de composities grofweg stammen uit de tweede helft van de vorige eeuw of later, en dat zowel de werken als de uitvoering ervan van hoge kwaliteit zijn. Tegelijkertijd is hij afhankelijk van de beschikbaarheid van de ensembles of solisten. Wie hij uiteindelijk kan boeken hangt immers ook af van wie er op dat moment een opening in de planning heeft en toevallig ook in de buurt is. ‘Maar profiel en kwaliteit staan altijd voorop’, benadrukt Rob tot slot.

Zie voor meer informatie: Jaarprogramma 2023–2024.