Canto Ostinato verlost en verlicht

Canto Ostinato van de Nederlandse componist Simeon ten Holt (1923 - 2012) is een ware uitputtingsslag. Zowel voor de twee pianisten, Jeroen en Sandra van Veen, als voor het publiek. Bijna negentig minuten lang vergt het stuk uiterste concentratie. Op het podium van De Vereeniging, afgelopen vrijdag, hebben vijftig mensen een slaapmatje uitgerold. Zij ondergaan de minimalistische bezwerende pianomuziek het liefst liggend, onder een dekentje, met gesloten ogen.

Het is een bijzonder schouwspel. Op het podium van De Vereeniging staan twee Steinway-vleugels, aan de ene zit Jeroen en tegenover hem zit Sandra. Ze hebben veel oogcontact en maken hoofdbewegingen om tegelijkertijd de juiste beweging in het stuk te starten. Canto Ostinato is een prachtig voorbeeld van minimal music, steeds worden fragmenten muziek herhaald, minimaal aangepast en weer herhaald. Dit heeft een bezwerende, hallucinerende en hypnotiserende werking.

Anderhalf uur luisteren naar Canto Ostinato vergt veel van de luisteraar. Na de inleiding ontstaat langzaam maar zeker de herhaling die mediterend werkt. Alsof er een mantra wordt gespeeld. Ik merk dat mijn ademhaling van redelijk oppervlakkig overgaat in een diepe buikademhaling. Mijn gedachten waren in het begin van het stuk nog bij tal van aardse zaken, maar nu het stuk gevorderd is mijn hoofd leeg. Canto Ostinato als muziektherapie. Voor het concert had ik het thuis vijfmaal beluisterd, ter voorbereiding, maar hier in de concertzaal is er geen afleiding, geen vluchtweg meer. Het prachtige en harmonieuze pianospel van Jeroen en Sandra van Veen grijpt me bij de strot. Ik voel me vrij, verlicht, verlost en tegelijkertijd kan ik de trance eigenlijk niet onder woorden brengen.

Na zeventig minuten wordt mijn concentratievermogen langzaam maar zeker minder. Ik verlang naar het eind, mijn energie is op. Ik heb veel bewondering voor de twee pianisten. Het is een topprestatie om zo lang zo geconcentreerd met z’n tweeën zo’n ingewikkeld stuk foutloos te spelen. Ik heb nog twee dagen nodig om bij te komen; had ik toch maar voor een ligplaats op het podium gekozen.

Foto: Gerard Jager