Jan Terlouw en Maartje Smits hoogtepunten Nijmeegs Boekenfeest

Een buslading vol schrijvers en aanverwante artikelen treedt op in De Vereeniging op het Nijmeegs Boekenfeest als aftrap van de Boekenweek, die dit jaar in het teken staat van ‘Natuur’. Als reporter is het lastig kiezen uit het overvolle programma. Mijn keuze valt op Amal Karam, Jan Terlouw, Hanna Bervoets, Lieke Marsman en Maartje Smits.

De opening van de avond is voor de Nijmeegse stadsdichter Amal Karam. Op een podium waarboven grote ballonnen zweven met daarop kwalachtig artwork geprojecteerd, leest ze Bruiloft, met als slotregels “Nijmegen trouwt met de zon/elke mistige dag”.

Terlouw de verteller

Jan Terlouw schreef het Boekenweekessay. Hij vertelt over zijn carrière als schrijver. Eigenlijk wilde hij niet schrijven. Als verklaring wijst hij op het feit dat de juf op zijn lagere school hem een kroontjespen in de rechterhand frommelde, terwijl de kleine Jan links was. Terlouw vertelt, hij deed dat vroeger als jonge vader en hij doet dat nog steeds, nu als opa. Hij denkt dat het sterkste communicatiemiddel nog steeds het verhaal is en hij demonstreert dat aan de hand van een kort verhaal over een pen die op de grond valt. Het grote verhaal dat hij in De Vereeniging vertelt, is dat van de mensheid die de aarde kapot maakt. Terwijl het redelijk eenvoudig is om de aarde net zo mooi achter te laten als ze vijftig jaar geleden was. Als de mensen niet weten wat er aan de hand is met het milieu, met de aarde, dan willen ze er ook niets aan doen, stelt Terlouw. Volgens de kernfysicus en ex-politicus kunnen we morgen al beginnen met het oplossen van het milieuvraagstuk. Zijn verhaal boeit van begin tot eind en wordt met een daverend applaus beloond. De kop is eraf.

Na een korte pauze interviewt de schrijfster Lotte Lentes de schrijfsters Hanna Bervoets en Lieke Marsman. Daarna wordt het een gesprek, althans dat was denk ik de bedoeling van Lentes. Het gesprek boeit me niet, er worden allerlei onderwerpen besproken, het kabbelt voort, Lentes springt van de hak op de tak en er is geen enkele verbinding tussen datgene wat er op het podium gebeurt en het publiek in de zaal. Een gemiste kans.

Uit de sleur

Ik besluit om de grote zaal te verlaten. Onderweg kom ik ‘De uitlaattuin’ tegen: een draagbare tuin die je met schouderbanden meedraagt de stad in. Een tuin als huisdier: je tuin heeft aandacht nodig, je moet er mee naar buiten. Je tuin verzet je zinnen en het biedt ontspanning. Als je dan tijdens het uitlaten ook nog een boek leest, sla je vijf vliegen in één klap. Ik vind het een geweldig idee.

Ik beland in de kleine zaal van De Vereeniging. Daar staat een kleine fragiele vrouw met een prachtige bos rode haren uiterst kwetsbaar gedichten voor te lezen. Ik ben nog niet binnen of ze heeft me al helemaal in haar greep. Wat een kracht, wat een betoverende stem, wat een rust. Maartje Smits is het hoogtepunt van dit Nijmeegs Boekenfeest. Als zij leest, is het doodstil in de zaal. Zij leest poëzie die mij raakt, die mij ontroert, die mij laat beseffen waar het leven echt om te doen is, die mij uit de dagelijkse sleur van drukdrukdruk trekt, die mij aan het denken zet. En dan zit mijn hoofd vol en ga ik naar huis.