B.V. OntHaast in de Thiemeloods
De Thiemeloods is weer goed gevuld. Stevko komt op en begint een thema te spelen dat lijkt op Sting’s Shape of my Heart, Paul komt wat later aangestommeld en oogt vermoeid. Hij gaat op zijn stoel zitten, pakt zijn altsax uit en zet in. Het klinkt zoekend, tastend, inderdaad wat vermoeid.
De presentatie is nogal terloops. Kortademig door COPD zegt Paul zich te gaan beperken tot het spelen van slechts één noot (G), een soort one-note-samba die geen samba blijkt te zijn maar wel met een spannend aantal variaties in klankkleur en ritme uit zijn instrument getoverd.
Er wordt stevig gebladerd in een dik boek van eigen stukken. Wat zullen we nu eens spelen? vraagt Paul aan Stevko. Nu ze toch in Nijmegen zijn: Paul speelde vroeger met een Nijmeegse pianist, even denken, hoe heet hij ook al weer, o ja Michiel Braam. Het nummer Bramen Plukken (in de Busch) ademt inderdaad de geest van die pianist: aanvankelijk minimal met een paar akkoorden, dan hevige pianistische explosies, cycli van hoge alttonen en zeer rustig eindigend met op Erroll Garner geïnspireerde loopjes.
We zijn aan het onthaasten, meldt Stevko en de heren voegen de daad bij het woord.
Paul van Kemenade – foto © Jan Panis
Plotiju Usnuv (vlezige slaap!?) komt diep van binnenuit de altsax. Paul is inmiddels gaan staan, hij heeft zichzelf duidelijk nieuw leven ingeblazen en speelt een fraaie ballad, prachtig begeleid door Stevko, die vervolgt met een vrije-improvisatiesolo. Verstilde momenten, een zwoel klinkende sax – een liefdesverklaring aan het Rusland zoals het even was na die Wende. "For Russia with love", Paul heeft er vaak opgetreden, zelfs onlangs. Thema’s van Russische Gregoriaanse gezangen zijn ook duidelijk te horen, het wordt allemaal steeds mooier. Het Pace waarmee wordt vervolgd is geschreven naar aanleiding van een vredesdemo in Rome ten tijde van de Irakoorlog.
Paul is in België gaan wonen, mede voor de rust. In Weemoedig in Opglabbeek klinkt dit duidelijk door en klinkt de sax bijna als een Ben Webster tenor, veel lucht en warm. Het is van zijn onlangs uitgebrachte plaat Lockdown the End.
En dan is het concert net zo plots afgelopen als het begon. De goedgevulde Thiemeloods is een beetje perplex, maar iemand komt toch op het idee om een toegift te vragen en dat is maar goed ook.
Tja, wat zullen we doen, vraagt Paul wederom aan Stevko. Ja, Zuid Afrika, ook al zo'n prachtig en inspirerend land waar hij dertig jaar geleden voor het eerst heeft gespeeld. Een nummer van Dollar Brand/Abdullah Ibrahim (de Zuid-Afrikaanse pianist), The Mountain "dan maar". Het is een waardige afsluiter, hier komt alles samen: vakmanschap, muzikaliteit, ontroering, emotie, het duo op zijn sterkst.
Paul en Stevko – foto © Jan Panis
Paul kondigt aan dat hij het rustiger aan wil gaan doen, minder optreden – hoewel hij meteen een nieuwe reeks concerten aankondigt. Vijfenveertig jaar optreden, opnemen, innemen en organiseren (het beroemde Stranger than Paranoia festival in Tilburg) zijn hem niet in de koude kleren gaan zitten. Toch horen we een inspirerende en vindingrijke musicus, die zodra hij muziek gaat maken de ongemakken van de kortademigheid vergeet en zichzelf transformeert in een fantastische, krachtige en meeslepende altist, zeker ook geholpen door het fijne pianowerk van Stevko Busch. JIN heeft weer een goede keuze gemaakt.
Tip: luister de prachtige cd Fugara/Double Solo die Paul in 2019 opnam met natuurlijk Stevko, en ook Markus Stockhausen.
