Leve de Aquanaut! En de Kaaisjouwer, natuurlijk

Over dat ruitermasker dat ze aan de overkant van de rivier gaan neerzetten heb ik in een vorige column al een keer diep gezucht. Aanmerkelijk enthousiaster ben ik over de Waterwolf en de Aquanaut die binnenkort 4 meter hoog in roestig brons op de Waalkade zullen staan. Kunst, en nog herkenbaar ook. De Kaaisjouwer, enige tientallen meters verderop, da's weer een heel ander ding, al is het ook een beeld en moet het er ook komen.

Voor wie het even niet gevolgd heeft: naar eigen zeggen heel zorgvuldig, maar voor de rest van de stad superverrassend, heeft de Gemeente Nijmegen gekozen voor een 'landmark' dat de compleet gereviseerde Waalkade af moet gaan maken en smoel moet gaan geven. Weet je; de gemeente heeft de binnenstad als winkelstad al min of meer opgegeven. Het verdwijnen van de winkels in het centrum moet voor een groot deel als een gegeven geaccepteerd worden. De Nijmeegse binnenstad wordt meer een belevingsding: voor je boodschappen ga je naar de buurtsuper, het internet of een weidewinkel, naar het centrum ga je voor vertier, voor de terrassen, voor een museum, theater, podium of een festival. Dan verbouw je dus je kade aan het water tot een grasveld waarop het goed toeven is (waar ik mijn twijfels over heb; wordt dat op den duur geen modderpoel, maar wie ben ik?), en dan heb je nog iets nodig waarvoor de mensen er ook naartoe gaan. Iets aparts, iets met fun.

En dan, beste mensen, ga je dus niet de bevolking raadplegen, of een referendum uitschrijven, of alle oudheidkundige verenigingen van de stad aanschrijven. Dan krijg je hetzelfde gedoe als met de Donjon: mensen die het verleden willen terugbouwen, terwijl dat niet voor niets verdwenen is. Of je krijgt zo iets vre-se-lijks als een stalen kopie van dat geweldige Romeinse strijdmasker. On-esthetisch gehistoriseer. Wat je wilt is iets nieuws, iets wat de mensen verbaast en verwondert, iets waar je voor uitloopt en ja, iets waar sommige mensen zich ook door geprovoceerd zullen voelen. Dan wend je je dus tot een kunstenaar die in staat is om zoiets te maken. 

Enter de Space Cowboys uit Deventer. Ik ken ze vooral van tijdelijke installaties, maar ze maken ook monumentaler werk. 4 meter hoog en van brons dit keer, met een oranjekleurige patina. Die komen met hun eigen vormen en voorkeuren, waar de stad zich maar aan moet aanpassen, want vergis je niet, die Waterwolf hadden ze dus al eens eerder bedacht. Maar nu kunnen ze hem realiseren. En dan met dat jochie erbij, de Aquanaut. Tof woord. Grappig gezicht. En al dat eromheen gebrei van de wolvenband tussen Nijmegen en Rome, en de dreiging van het water en weet ik veel is allemaal achteraf bedacht en opgeschreven. Het gaat hier om vrolijke, brutale kunst. Dat wil je, dat zoek je, en dat krijgen we dus.

En dan schijnen er dus op social media, volgens de Gelderlander, weer heel veel mensen los te gaan. Dat het een schande is. Dat de gemeente zomaar 85.000 euro in het water smijt. Dat het niet historisch verantwoord is. Dat laatste dat klopt dus. En..., en daar hebben de mensen wel een punt, dat de Kaaisjouwer er wel moet komen. En dat is natuurlijk een pijnlijk punt. Want dat beeld, 3 meter hoog, bij de Lindehaven, daar is al een aantal jaren een stel nijvere en betrokken Nijmegenaren mee aan de slag. Om de werkmensen te eren die de vrachten van de schepen in de haven dag in, dag uit de stad in droegen. Een mooi en nobel streven en nog met een moderne twist ook, want het beeld moet van aluminium worden. 

Dat is dus óók een belevingsding, maar dus wel ook historiserend, een beeld om iets te eren, niet een beeld om het beeld. Het is een andere orde van kunst en van kunstenaarschap. Maar evenzeer de moeite waard. Ik begrijp dat de gemeente al ijlings heeft laten weten ook wat harder te gaan lopen voor de Kaaisjouwer, in ieder geval in de vergunningensfeer. Ik zou zeggen: maak dan ook een royaal gebaar en pas het ontbrekende geld bij. Dan kunnen de Sjouwer, de Aquaman en de Waterwolf ons samen beschermen tegen dat lelijke aanvalsmasker aan de overkant.