Mooi eerbetoon aan Jan van Teeffelen

Een goede foto heeft geen tekst nodig.

Een uitspraak van Jan van Teeffelen. Maar heeft een goede foto dan ook geen goeie muziek nodig? Volgens bandleider Bo van de Graaf kan daar geen sprake van zijn en stelde hij een muzikaal programma samen om de projectie van een flink aantal foto's te begeleiden. En hij blijkt gelijk te hebben.

Tweemaal een volle zaal in LUX voor I Compani's eerbetoon aan de Nijmeegse stads/volks fotograaf. Meer dan een miljoen negatieven zijn er in de nalatenschap van de Nijmeegse Ed van der Elsken. Met passie bemoeien Henk Braam, Marc van Teeffelen en Ger Loeffen zich met het digitaliseren van de negatieven.Foto © Peter van Esch

Henk heeft een collage gemaakt die, soms in vliegende vaart, wordt geprojecteerd door VJ Martijn Grootendorst. Onder de projectie zit I Compani, het ensemble onder leiding van Bo van de Graaf, een tienkoppige band die al meer dan veertig jaar in verschillende samenstellingen muziek speelt bij films, Italiaanse films vaak. Het zijn stuk voor stuk topmusici – qua genre is Willem Breuker overduidelijk een voorbeeld. Drie saxen, trompet, bas, drums, trombone/tuba en de pianopartijen worden ditmaal verzorgd door accordeon en, verrassend maar zeer prettig, elektrische gitaar.

Aanvankelijk lijken beeld en muziek wat los van elkaar te staan. Bij Breukers Waddenzee Suite komen Jan’s natuurbeelden echter plots mooi samen. Deze muziek met Rota's Godfather citaten was indertijd muziek voor een film van Johan van der Keuken en dat past nu perfect. De bas zoemt heerlijk, de blazers spelen prachtige lijnen, zo mooi heeft Breuker het nooit gespeeld.Foto © Peter van Esch

Jan van Teeffelen is duidelijk een fotograaf van de gewone Nijmegenaar. De meeste foto’s zijn van volkse gebeurtenissen: cafés, feesten, straattaferelen. Weinig studenten te zien, wel een flink aantal nog jonge Nijmeegse popmusici. Bij de carnaval- en kermisfoto’s klinkt er Nino Rota achtige muziek, achter me herkent een vrouw zich op een foto en schreeuwt het uit.

Jan was beslist een liefhebber van het vrouwelijk schoon. Een reeks toch wel licht erotische foto’s worden prachtig begeleid door Kurt Weill’s Song of Mandelay, een lied dat over een bordeel gaat. De muziek wordt uitbundig en strak gespeeld.Foto © Peter van Esch

Er is veel ruimte voor solo’s en die zijn alle van hoog niveau. Pip van Steen op fluit is hemels, gitarist Pieter Klaasen subtiel, Bo gaat lekker te keer in een Gato Barbieri stuk, Paul Vlieks en Arjan Reeser zijn sterk onder het genot van de ijzersterke ritmesectie van Carel van Rijn op bas, André Groen op drums en Gerie Daanen op accordeon. In een zeer sfeervol en prachtig stuk van Wouter van Bemmel, speelt Frank Nielander een geweldige tenorsolo.Foto © Peter van Esch

Franks compositie Brommers Kieken past goed bij de reeks foto’s van mensen op brommers en andere vervoermiddelen, al voelt de vrolijk bedoelde chant “heng heng” wat stijfjes aan. Mooie beelden van PvdA-coryfeeën in Rusland zijn een beetje een vreemde eend in de bijt, maar daarom niet minder fascinerend. Het gespeelde repertoire kun je gerust gevarieerd noemen: Nico Haak naast Serge Gainsbourg naast nummers van bandleden, het klinkt allemaal goed, mede dankzij de sterke arrangementen en het uitstekende geluid van geluidsman Mark Peters.

Foto © Peter van Esch

Valt er dan helemaal niets negatiefs te zeggen over dit project? Helaas wel. We horen van Ger Loeffen, dat de gemeente Nijmegen de vorig jaar verstrekte subsidie voor het verder digitaliseren en archiveren van Jan’s negatieven (800.000, anderhalf miljoen, het is nog niet duidelijk) niet wil voortzetten , Als dit zo is, dan zou dit een blunder van de eerste orde zijn. Deze schatkamer van zestig jaar Nijmegen moet gekoesterd worden, ze geven een uniek beeld van een tijdperk en bovendien zijn veel foto’s artistiek gezien van hoge kwaliteit. 

Let op: op zondag 28 januari is er een herhaling in LUX.