Bescheiden lijden in ‘Les passagers de la nuit’ ★★★★

In het Franse drama Les passagers de la nuit begint de door Charlotte Gainsbourg vertolkte moeder Elisabeth aan een nieuw hoofdstuk in haar leven. Dat moment valt samen met de verkiezing van de socialistische François Mitterrand tot president in 1981.

Wanneer François Mitterrand gekozen wordt tot de vierde president van de Vijfde Franse Republiek, stromen de straten van het hele land vol vreugde en verwachtingen. Elisabeth (Charlotte Gainsbourg), haar 15-jarige zoon Mathias (Quito Rayon Richter) en haar 18-jarige dochter Judith (Megan Northam) nemen ook deel aan de vieringen in de straten van Parijs op die avond van 10 mei 1981. Elisabeth krijgt van een onbekende zelfs een roos, symbool van de socialistische partij. En ze heeft ook de indruk dat haar leven beter zal gaan verlopen. Haar man Eric heeft haar net verlaten en het blijkt definitief te zijn, zoals ze nu aan haar vader gaat uitleggen. Eric heeft een appartement dicht bij Gare Saint-Lazare met zijn nieuwe vriendin en Elisabeth moet een oplossing vinden om de eindjes aan elkaar te knopen.

Ze heeft echter niet alleen last van financiële zorgen, maar ook van het lege nest syndroom: Mathias en Judith zijn het huis uit en Elisabeth voelt zich helemaal nutteloos. Een baan zou twee vliegen in een klap betekenen. Maar een baan vinden lijkt moeilijk voor Elisabeth, die destijds stopte met werken om voor haar kinderen te zorgen.

Het drama Les passagers de la nuit gaat dus over de ontwikkeling van de jonge volwassenen Judith en Mathias, maar vooral Elisabeth zelf, die een nieuw hoofdstuk van het boek van haar leven moet bedenken.

Deze samenvatting zou niet compleet zijn zonder een paar woorden over een ander belangrijk karakter: Talulah (Noée Abita), of hoe ze dan ook heet, 18 jaar of jonger, dat weten we niet. Van haar verleden weten we ook niet zoveel. Van haar toekomst weten we – en zij – nog minder. Maar het hele trio wordt door dit ontroerende meisje beïnvloed, en niet altijd op de beste manier. Talulah is een soort coeur noir van Les passagers de la nuit, want ze brengt zwarte tinten in hun levens, die sowieso al best zwaar zijn. Ze verschijnt in en verdwijnt uit de levens van het drietal, zonder aankondiging.

De kunst van Les passagers de la nuit is dat regisseur Mikhaël Hers van de gebeurtenissen geen drama maakt. Hoop en liefde geven continu energie aan elk karakter om toch door te gaan. De karakters lijden bescheiden, in stilte. Fijn om hun strijd mee te beleven, maar het ook wat korter gemogen.

De 47-jarige Hers heeft voor zijn derde film een sfeer vol herinneringen aan zijn jaren ’80 gecreëerd. De telefooncel, de oude logo’s van Radio France en de PTT, de kapsels, de muziek en natuurlijk de archiefbeelden dragen bij aan deze sfeer. Emotie is de rode draad van dit verhaal. Door die sfeer en alle gebeurtenissen moest men toch een traantje wegwrijven in een van de laatste scènes met de moeder en haar grote kinderen in de slaapkamer. Ze zoeken allemaal geluk door hun persoonlijke dromen te volgen en ze zijn door meerdere mislukkingen geraakt. Net als wij dus.

Ik zag de film om kwart over negen ’s avonds en ik kon niet helpen dat ik me afvroeg of wij kijkers ook een soort passagers de la nuit waren.