Dirndls en Bratwurst op het boekenbal

Meisjes in dirndls, Bratwursten en Johnny Cash in het Duits; het thema van de boekenweek was wel duidelijk op het tiende Boekenbal voor lezers dat zaterdag in de Vereeniging gegeven werd. Iedereen was er, maar heb je echt iets gemist als je niet geweest bent? Ugenda nam een kijkje.

 Van verre zag je ze aan komen fietsen en lopen over het Keizer Karelplein; de crème de la crème van het Nijmeegse literaire leven. Netjes gekleed, modieus ook, maar niet te opvallend, klaar voor een avondje uit op niveau. De entourage van De Vereeniging werkte heerlijk mee aan het feestelijke gevoel, de avondlucht was gevuld met parfum en overal zag je zoekende gezichten, want iedereen had natuurlijk bij de trappen van de entree afgesproken om acht uur.

In de fel verlichte hal werd het publiek ontvangen door in dirndl geklede dames die je doorverwezen naar de juiste rij en de garderobe. Opvallend veel vrouwen, trouwens, en opvallend weinig jonge mensen. Zou dat iets te maken hebben met het feit dat de meeste boeken tegenwoordig verkocht worden aan vrouwen boven een zekere leeftijd? Of zou het aan het programma liggen?

In de prachtig gerestaureerde grote zaal werd afgetrapt met Duits gezang en een gedicht van stadsdichter Frouke Arns. Daarna was natuurlijk boekenweekgeschenkschrijfster Esther Gerritsen aan de beurt. Ze voelde zich, zo vertelde ze interviewer Jaap Robben, al een week jarig; met veel egards was ze overal ontvangen. "Op de rode loper van het Boekenbal kijken de journalisten normaalgesproken over mijn schouder of er al een beroemd iemand aankomt, maar deze keer keken ze allemaal naar mij!"

Ze zwaaide nog even naar haar ouders die in de zaal zaten, en stak van wal over haar jeugd met drie Duitse zenders op de tv, waardoor ze over een enorm repertoir in het Duits vertaalde liedjes beschikte, die ze doorgaans na twee bier (maar nu wel zonder) begon te zingen. Dat verwacht je in ieder geval niet op een boekenbal: Johnny Cash in het Duits.

Na een verder ook zeer vermakelijk gesprek met deze charmante schrijfster, begaf het nog enthousiaste publiek zich op een holletje naar Dennis Gaens in de kleine zaal, of naar het nog kleinere en misschien wel te kleine Annazaaltje, waar Radboud Reflects een programma verzorgde. In eerste instantie werd daar aan de hand van filmbeelden de Duitse cultuur van de laatste 70 jaar besproken, later volgden er mini-colleges over beroemde Duitse schrijvers.

Een prima idee om op deze manier wat diepgang in het thema 'Duitsland' te brengen, want dat ontbrak nog weleens in de gesprekken met de diverse schrijvers in de grotere zalen, alleen jammer dat de organisatie voor dit kleine zaaltje gekozen had. De meeste tijd zat het erg vol en drong er te veel rumoer uit de hal door, waardoor het moeilijk was om je te concentreren. Ook waren de lezingen vrij kort, maar dat kan ook niet echt anders op zo'n avond.

Voor elk groter gesprek in de zalen, was er een kort intermezzo; 'Was ich noch zu zagen hatte'. Helaas werd dit, aan de publieksdichtheid te zien, meestal gebruikt om in de hal snel een wijntje naar binnen te slaan. Er mocht geen drank mee naar binnen namelijk, en daar werd ijverig op toegezien door vrijwilligers van Stichting Literaire Activiteiten Nijmegen. Onze eigen Dennis Gaens, Thomas Verbogt, Lotte Lentes, Jan Roelofs en Joost de Vries lazen voor uit eigen werk en hadden vaak net die frisheid die je miste bij de corifeeen.

Geëngageerd schrijver David van Reybrouck, maker van het Boekenweekessy 'Zink', vertelde daar boeiend over, maar na Munninghoff, Thomese, Koch en Van Rossem was het onderwerp 'Tweede Wereldoorlog en de Duitsers' toch wel terdege uitgemolken. Het is te verwachten natuurlijk met een thema als 'Duitsland', maar je mag je als organisatie afvragen of het gebrek aan jong publiek te maken heeft met het thema en de invulling door voor de hand liggende schrijvers waar we inmiddels lichtelijk op uitgekeken zijn.

Natuurlijk was er in het cafe aandacht voor de jongere lichting, bijeengebracht door het tegendraadse literaire tijdschrift Op Ruwe Planken, maar daar kwam helaas zeer weinig publiek op af. De jonge schrijver Henk van Straten zou alleen komen om Koch en Thomese te interviewen, maar moest het wegens griep laten afweten. De Nederlands-Duitse Slamfinale was gelukkig wel een schot in de roos; verrassend en vrolijkmakend wat daar op het podium klom.

Toen Maarten van Rossem begon in de grote zaal, om elf uur, pakte een deel van het publiek zijn jas al om naar huis te gaan. (Dat hoofd van Van Rossem iets te vaak op tv gezien; neem het ze eens kwalijk.) De afterparty in de hal was niet heel goed bezocht en wie dronken schrijvers en dansende dichteressen had verwacht, kwam van een koude kermis thuis. Zo kwam er een rustig einde aan een beschaafde tiende editie van het Boekenbal voor lezers.

De foto's in de galerij zijn gemaakt door Paul Thijssen.