De muzikale inspiratie van Teun van Laake

Dichter, muzikant en theatermaker Teun van Laake maakt luisterliedjes en is een van de residents van De Basis. In zijn liedjes en gedichten keert hij zichzelf binnenstebuiten en probeert hij de complexe realiteit te vatten in een bekoorlijk metrum. Niet verwonderlijk dat zijn inspiratie onder andere uit Nederlandstalige muziek van Drs. P en Jules de Corte komt. Op 20 mei komt het album Niet in het geniep uit, geproduceerd door Orphanworkz. 

Bij het horen van welke plaat besloot je muzikant te worden? 
In de zomer van 2018 maakte ik een fietstocht naar Zuid-Spanje. Onderweg heb ik veel geluisterd naar Nederlandstalige muziek, en dan met name van Drs. P. Niet eerder had ik me echt in zijn muziek verdiept, maar toen ik eenmaal halverwege mijn fietstocht was kende ik een hoop liedjes uit mijn hoofd. Wat een geweldige tekstschrijver, wat een goede liedjes! Door zijn manier van schrijven – met aandacht voor het onderwerp, stijlvast, voortdurend in rijmschema’s die voldoening geven, met humor – ontpopte in mij het verlangen werk te maken van mijn latente liefde voor taal en het vertellen van verhalen. In mijn tienerjaren schreef ik liedjes, maar dat is weggeëbd toen ik ben gaan studeren. Door o.a. Drs. P laaide het vuurtje weer op. 

In mijn tienerjaren heb ik veel geluisterd naar het album A Long Hot Summer (2004) van Masta Ace. Zowel de wijze van schrijven en rappen als het conceptuele van dit album spreekt me erg aan. Geen borstklopperij of zelfverheerlijking, zoals geregeld gedaan wordt in de hiphop, maar met liefde voor een onderwerp en het verlangen een verhaal te vertellen. En dat in de vorm van eerlijke en oprechte liedjes. Dit wordt ook gedaan op het inspirerende album De Avonturen van Kapabel & Inf (2007). En als we nog wat verder teruggaan was het Vers van de Pers (1998) van Vaardigheid dat bij mij het allereerste zaadje plantte. Gek genoeg zit dat album dan weer vol met stoere grootspraak, maar dat alles wordt wel gegoten in ongeëvenaarde teksten, heerlijke rijmschema’s en vrolijke humor. Smullen geblazen. 

Welke plaat is van grote invloed geweest op / tijdens je carrière?
Tijdens het schrijven van mijn album Niet in het geniep heb ik veel geluisterd naar R.A.P. Ferreira en Open Mike Eagle. Beide makers representeren een stroming in de (experimentele) hiphop waar ik me erg toe aangetrokken voel. Door wat zij maken en hoe zij zich, als artiesten, manifesteren (zowel op plaat als op het podium), heb ik het gevoel dat wat ik maak er mag zijn. 
Met name het album Purple Moonlight Pages van R.A.P. Ferreira, dat uitkwam toen ik midden in het schrijfproces voor mijn eigen album zat, heeft mijn creativiteit aangewakkerd. Zijn muziek belichaamt een verlangen te maken, de fantasie de vrije loop te laten en vindingrijk te zijn in zowel muzikale en tekstuele ideeën. Het album voelde als een aanmoediging mezelf serieus te nemen en actief toe te werken naar een eigen release. Mijn favoriete liedje Leaving Hell (dat niet toevallig gaat over hoe kunst een uitweg kan zijn uit dagelijkse beslommeringen) was de referentietrack bij het masteren van het album. 

Open Mike Eagle bracht in 2017 het veelgeprezen conceptalbum Brick Body Kids Still Daydream uit. Twaalf rauwe en eerlijke liedjes over het leven in the projects. Wat mij aanspreekt aan dit album is het feit dat alle liedjes afzonderlijk in dienst staan van een groter verhaal en als zodanig een mooi en menselijk beeld schetsen van het leven aldaar. Natuurlijk is zo’n conceptuele aanpak niet uniek, maar de sfeer op dit album is toch wel heel fijn en bijzonder. Daarnaast is Open Mike Eagle een erg goede performer. Ik heb het geluk gehad dat ik hem twee keer heb mogen zien optreden en dat was tweemaal puur genieten. Zijn haast ingetogen, maar zo krachtige aanwezigheid op een podium is zeer inspirerend.

Tijdens het uiteindelijk opnemen van het album heb ik geluisterd naar o.a. Good Kid, M.A.A.D City van Kendrick Lamar, Rap Album Two van Jonwayne (het liedje Afraid of Us is wondermooi), Ambachtsliederen van ‘t Gilde en verschillende albums van Bob Dylan. 

Welk concert heeft het meeste indruk op je gemaakt?
Bij Le Guess Who 2019 zag ik, in de Schouwburg van Utrecht, de Noorse zangeres Jenny Hval een ongekend stukje kunst ten tonele brengen. Deze live uitvoering van haar album The Practice of Love was niet zomaar een concert of muziektheater, dit was een geweldige en unieke combinatie van poëzie, muziek en visuele schoonheid. Ik herinner me een moment waarop een foto van haar groot werd geprojecteerd op het scherm. Tegelijkertijd ging ze zelf in de baan van de beamerstralen staan, waardoor haar schaduw klein over haar eigen foto viel. Zo stond ze – in de vorm van een schaduw – bij zichzelf op schoot. In dit mooie samenspel schuilde een krachtig gevoel van zelfzorg. Of althans, dat riep het bij mij op. (Er wellen zowaar weer kleine traantjes bij me op als ik aan dit mooie moment denk.)

Om nog maar een greepje te doen uit de fijne concerten die ik heb mogen meemaken: Anna Meredith (Rewire 2022) Thom Yorke (Down The Rabbit Hole 2019), Aldous Harding, Wende, Sonic Boom. Stuk voor stuk inspirators. 

Welke recent uitgebracht plaat zouden we móéten luisteren?
De afgelopen maanden zijn er meerdere albums uitgebracht die me hebben geraakt. Om te beginnen zou ik hier graag het album Good and Green Again van Jake Xerxes Fussell willen uitlichten. Een heerlijk snoepje voor de ziel, hoewel met een ietwat melancholische wikkel eromheen. Fussell gaat op zoek naar oude liedjes of volksvertellingen en tovert deze om tot moderne folk. De liedjes komen extra stevig binnen, omdat ze zo verfijnd zijn geproduceerd, klein en minimalistisch, met liefde voor het geheel van woord en klank. 
Daarnaast heb ik ook weer erg genoten van het nieuw album van Kae Tempest, The line is a curve. Hoewel ik minder overdonderd ben dan bij hun vorige twee albums, grijpt ook dit album me weer erg aan. Het blijft fascinerend hoe Tempest me, met de combinatie van tekst, klanken en sfeer, naar een plek weet te trekken waar ik tegelijkertijd wel en niet wil zijn. Wel, vanwege de goed gevonden beelden en metaforen; niet, omdat diezelfde beelden en metaforen nogal naar en levendig kunnen zijn. Maar goed, al met al is ook dit album weer heerlijk zalvend. 

Tot slot zou ik graag een lans willen breken voor het fenomenale album Warm Chris van de Nieuw-Zeelandse zangeres Aldous Harding. Mysterieuze folk die zijn weerga niet kent: tekstueel is het soms onbegrijpelijk en oogt het zelfs ietwat onsamenhangend, maar voortdurend zitten er net genoeg (beeldende) aanknopingspunten in dat het me bij mijn lurven pakt en me mentaal meeneemt naar een zekere vorm van gewichtsloosheid. In elk liedje zoekt ze naar de grenzen van haar stembanden en speelt ze met wat ogenschijnlijk mooi of raar klinkt. Het laatste liedje, Leathery Whip, is wat mij betreft niets minder dan een behaaglijke muzikale trip. 

Als bonus zou ik hier nog een speciale vermelding willen draperen. Die gaat naar het meeslepende album Classic Objects van Jenny Hval. Een aanrader voor eenieder die zich graag iets laat aanraden.

Het album Niet in het geniep uit is vanaf vrijdag 20 mei verkrijgbaar op cd en vinyl, en ook te beluisteren via de streamingdiensten. Op 29 mei speelt Teun een muzikale theatervoorstelling in de Thiemeloods in het kader van het Kleinetheaterpact en 16 juli kun je hem zien tijdens de Vierdaagsefeesten op de Ramblas. 
Meer over Teun van Laake en zijn optredens vind je op zijn website: https://www.teunvanlaake.nl