Bizar theater met American Beauty

Vanavond is de première van American Beauty, uitgevoerd door productiegroep Nijmegen en onder leiding van regisseur Nina Jilesen. De uitverkochte zaal van LUX is er helemaal klaar voor.   

Hoge verwachtingen heb ik, want ik was een paar jaar geleden erg onder de indruk van hun stuk Donnie Darko. Het is niet eenvoudig om dergelijke cultfilms te transformeren naar theater, maar deze theatergroep lijkt het behoorlijk onder de knie te hebben.

De rol van de camera

Bij een film kan je als kijker héél dicht op de huid van de personages kruipen, door het gebruik van close ups. Ook is het mogelijk om de tunnelvisie van een personage mooi in beeld te brengen. Dit alles dankzij de kadering van de camera. Bij theater is dat moeilijker te realiseren. Bepaalde sleutelscènes uit American Beauty verliezen soms iets van hun kracht als ze op het toneel tot expressie komen. Het maakt dan niet veel uit hoe ingenieus je omspeelt met licht of andere theatertechnieken, het haalt het niet bij de oorspronkelijke film. Daarentegen is er heel mooi omgesprongen met de camera van het personage Ricky Fitts, die de wereld om hem heen vastlegt om niet te vergeten hoe veel schoonheid er bestaat. Telkens als hij (of zijn vader) filmt, zien we het gefilmde groot geprojecteerd op de achterzijde van het toneel. Dit is een sterke zet, het geeft het podium een prettige gelaagdheid.

Aanwezigheid

De hoofdrol, het personage Lester Bouman, wordt op het podium soms overschaduwd door het overtuigende acteerwerk van bijvoorbeeld de rol van zijn vrouw Carolien Bouman en de buurman Kolonol Frank. Zij hebben zo’n overtuigende 'stage presence', dat merk je meteen aan alles. De manier waarop ze lopen, hoe ze hun stem gebruiken, het is grandioos! De fantasiescènes van Lester Bouman over Angela Hees zijn bijna hypnotiserend, net als in de film. Bravo!

De opbloeiende liefde tussen Jane Louman (de dochter van het hoofdpersonage) en buurjongen Ricky Fitts komt helaas niet goed uit de verf. Terwijl dit in de film juist één van de mooiste verhaallijnen is, naar mijn mening. Het vreemdgaan van Carolien met concurrent-makelaar Buddy van der Vorst is in dit stuk juist heel bijzonder neergezet. Dit heeft in de film niet veel nadruk, maar nu is het een creatief hoogstandje van jewelste. Ik vraag me wel af waarom deze scène zo veel aandacht heeft gekregen.

Humor, muziek en thematiek

Het verhaal van American Beauty raakt veel grote thema’s zoals de bedrieglijkheid van het schijnbaar perfecte gezinsleven, zelfbevrijding, en de mystiek van de dood. Ook seks, geweld en mishandeling komen aan bod. Maar toch is de film niet zwaar te verteren, misschien komt dat door het sarcasme van veel dialogen en door de meeslepende soundtrack. In het toneelstuk van Productiegroep Nijmegen blijft vooral overeind hoe bizar het script eigenlijk is. En dat is een behoorlijke prestatie.