The Substance is heerlijk ranzig ***

We worden er allemaal niet jonger op. Als je je geld met je uiterlijk moet verdienen, is ouder worden nog traumatischer. In Coralie Fargeat’s nieuwe bodyhorrorfilm The Substance wordt er geworsteld met deze problematiek. Er wordt gespeeld met thema’s als beroemdheid, schoonheid en vergankelijkheid, en dat allemaal op een heerlijk ranzige manier.

In The Substance volgen we aerobicsberoemdheid Elizabeth Sparkle (gespeeld door Demi Moore). Elizabeth presenteert al een behoorlijke tijd een aerobicsshow waar zij en haar danseressen in schaarse pakjes gekleed gaan. Wanneer zij vijftig wordt krijgt ze van haar studiobaas (Dennis Quaid) te horen dat ze te oud is om de show te presenteren. Ze is simpelweg niet meer sexy genoeg. De studio gaat op zoek naar een nieuwe, jonge vervanger die het liefst tussen de achttien en de dertig jaar is. Diep bedroefd keert Elizabeth terug naar haar luxueuze appartement in Los Angeles. Al snel leert ze echter van het bestaan van een mysterieuze dienst die belooft je een jongere, mooiere versie van jezelf te geven. Er zijn enkel wat regels waar je je aan moet houden. Zo moet je iedere zeven dagen weer teruggaan in je oude lichaam. Elizabeth grijpt deze kans met beide handen aan. Met haar nieuwe lichaam neemt ze een nieuwe identiteit aan. Voortaan noemt ze zich Sue (gespeeld door Margaret Qualley) en pakt ze haar oude carrière weer op. Zo bereikt ze nog hogere niveaus van beroemdheid. Wanneer ze de regels van The Substance aan haar laars begint te lappen begint ze haar identiteit en de integriteit van haar lichaam te verliezen.

The Substance beloofde een feministische kritiek te zijn op de onrealistische schoonheidsidealen waar ouder wordende vrouwen mee van doen hebben. De manier waarop de film nadruk legt op dit thema is via de camera die continu gefocust is op het jonge lichaam van Sue en het oudere lichaam van Elizabeth. Verder zien we dit thema terug in de manier waarop mannen Elizabeth en Sue behandelen. Mannen in de film, en met name de slijmerige studiobaas, maken aan de lopende band opmerkingen over het uiterlijk van Elizabeth en Sue. De mooie Sue wordt met enthousiasme behandeld en de oudere Elizabeth wordt als grof vuil afgedankt. Het is echter niet altijd duidelijk wat de drijvende kracht achter Elizabeth is. Wil ze weer mooi zijn omdat ze wil voldoen aan de schoonheidsstandaard, of omdat ze zelf ook walgt van haar oudere lichaam en haar positie als beroemdheid wil heroveren? Soms vragen we ons af of dit een film is over een vrouw die bezwijkt onder de maatschappelijke druk om mooi te zijn, of een film over een ijdele vrouw die niet kan accepteren dat haar tijd in de spotlights voorbij is. Zo nu en dan voelt de film meer aan als middeleeuw moraliteitsstuk waarin we vermaand worden onze ijdelheid los te laten. Een manier om naar de film te kijken is om het te zien als een waarschuwend verhaal dat ons probeert te behoeden voor de gevaren van losgeslagen roemzucht. Deze laag van The Substance is niet bepaald feministisch te noemen, en doet afbreuk aan de boodschap van de film.

Met een looptijd van 140 minuten is de film echt te lang. Er zijn voldoende scenes die verkort of geschrapt zouden kunnen worden om onder de twee uur uit te komen. Hierdoor voelt de film zo nu en dan meanderend. Overigens doet dit niet af aan de amusementswaarde van de film. The Substance is niet een film waarbij je je zal vervelen. De bodyhorrorelementen in The Substance zijn zeer goed vormgegeven. Er zijn voldoende momenten die moeilijk te bekijken zijn, of pure walging oproepen in het publiek. Zo hoort het in een bodyhorrorfilm. Bovendien ondersteunen deze momenten het thema van vergankelijke schoonheid.

The Substance is een zeer vermakelijke film die je soms je handen voor je ogen zal doen houden. Ondanks enkele gebreken heb ik het goed naar mijn zin gehad bij deze film. Als je houdt van wat lichaamssappen op het grote scherm is de film zeker aan te bevelen.