Nosferatu: Het lukt Eggers alwéér ****
Robert Eggers’ (The Witch, The Lighthouse) nieuwe horrorfilm Nosferatu stelt niet teleur. Na de hoogstandjes van zijn vorige drie films waren mijn verwachtingen torenhoog. Nosferatu doet echter alles dat het belooft. We kunnen lekker griezelen, en er zijn voldoende momenten die je zullen doen staren met ongeloof.
In 1922 werd F.W. Murnau’s stille horrorfilm Nosferatu voor het eerst vertoont. De film was een vrij directe vertolking van Bram Stokers horrorboek Dracula. Om het Britse verhaal inzichtelijker te maken voor een Duits publiek werden namen van personages en plaatsen naar Duitse versies vertaald. Graaf Dracula werd graaf Orlok, en Jonathan en Mina Harker werden Thomas en Ellen Hutter. Voor de nakomelingen van Stoker was dit echter niet genoeg. Zij klaagden Murnau aan voor plagiaat. Volgens het vonnis moesten alle kopieën van de film vernietigd worden. Gelukkig voor ons hebben een aantal kopieën het wel overleeft. Nosferatu kon uitgroeien tot een horroricoon dat nu nog steeds grote invloed uitoefent op het genre. Eggers versie van de film wijkt weinig af van het origineel. Daarmee levert het in vergelijking met zijn vorige films wat in op het gebied van originaliteit. Eggers slaagt er echter in om te doen waar hij héél goed in is; atmosferische horrorfilms maken in een meeslepende setting.
In Nosferatu volgen we het pasgetrouwde stel Thomas (Nicholas Hoult) en Ellen (Lily-Rose Depp). Ellen, die haar hele leven al last heeft van vreselijke nachtmerries, lijkt een verbetering in haar mentale gezondheid mee te maken na haar huwelijk. Nadat Thomas op zakenreis wordt gestuurd om een huis te verkopen aan de mysterieuze Oost-Europese graaf Orlok (Bill Skarsgard) trekt Ellen in bij familievrienden. Thomas komt er al snel achter dat graaf Orlok een duister figuur is, en een obsessie heeft met zijn jonge bruid. Ellens nachtmerries komen terug en worden steeds erger. Wanneer de graaf naar Duitsland verhuist, wordt het gevaar nog nijpender. Nachtelijks beginnen er doden te vallen en in de stad Wismar breekt de pest uit. Samen met de hulp van de excentrieke dokter Von Franz (Willem Dafoe) probeert het stel de vloek te doorbreken en hun stad te redden.
Nosferatu is een zeer sfeervolle film die de spanning goed opbouwt. De cinematografie is duister en gotisch. Zo nu en dan doet Eggers duidelijk een homage naar de originele Nosferatu uit 1922. Zo zijn de scènes in Orloks thuisland zo donker en grijs dat ze doen denken aan een zwart-witfilm uit de jaren 20. Ook de acteurs dragen veel bij aan de sfeer. Ik heb met name lof voor het acteerwerk tussen Hoult en Depp. De scènes met die twee druipen met een waanzinnige intensiteit die de wanhoop van hun personages goed weergeeft. De hysterische performance van Depp als Ellen Hutter is adembenemend om naar te kijken. Ze heeft de rol duidelijk niet alleen gekregen vanwege haar bekende vader. Willem Dafoe steelt zoals gebruikelijk iedere scène waar hij in zit.
Als ik een kritiekpunt zou moeten noemen is het dat Nosferatu minder authentiek voelt dan Eggers vorige films. Zijn vorige films waren originele verhalen, of gebaseerd op minder bekend bronmateriaal. De Northman leek weliswaar sterk op Hamlet, maar het was niet een één op één vertolking. Nosferatu verschilt eigenlijk niet van de versie uit 1922, en die versie verschilt zeer weinig van het oorspronkelijke Dracula-verhaal. Dit maakt dat het plot van Nosferatu wel heel bekend voorkomt. Bovendien is Dracula een verhaal dat de Victoriaanse angsten voor buitenlandse invloeden weergeeft. Daarmee is het vooral een culturele kijk naar buiten. Films als The Witch en The Northman geven weer hoe een cultuur naar zichzelf kijkt. Dit geeft ze een meer authentiek en insulair gevoel. The Northman voelt bijvoorbeeld aan als een film die de vikingen zelf hadden kunnen maken als ze er de middelen voor hadden. Dit aspect mist ietwat bij Nosferatu. Dat neemt niet weg dat het een steengoede horrorfilm is die goed past in het oeuvre van Eggers. Ik kan Nosferatu met harte aanbevelen, als je een sterke maag hebt tenminste.
