Langs de meetlat

Het zou een recensie moeten worden, een recensie over het hippe cabaret duo nOOb. Uiteindelijke kan hij het weer niet laten, onze hoofdredacteur. En dwaalt hij  weer af in zijn gebruikelijke vorm van column. En iedereen de maat nemen weer natuurlijk, verassend dit keer spaart ook zichzelf niet. “Ik zeg toch Sorry?”

Politiek is theater, altijd al geweest en heel soms is theater ook politiek. Maar laat ik met het eerste beginnen, het theatrale spel van de politiek, een Feest voor de Democratie, noemen we het. Of het nu Prinsjesdag is of verkiezingscampagne…altijd verkleedpartijen, malle hoedjes, slechte teksten en naast gebruikelijk applaus ook nog eens fluitconcerten toe. En dan schijnt er nu ook een provinciale ster te zijn die een puike tekst heeft geschreven maar niet weet of-ie geschikt is voor de hoofdrol.

Ik verlang nu, midden in het gestuntel van deze B garnituur, alweer terug naar onze enige Hamlet van het Haagse spel, Mark Rutte. Maar jammer genoeg maakt hij zich op voor het grotere werk, een internationale carrière ligt in het verschiet. Dan rest voor ons nog een laatste topper, Kamp! De oude Henk Kamp, wat blonk hij een aantal weken geleden nog uit als een verwarde King Lear tijdens de verhoren van de Parlementaire Enquête Fraudebeleid. Met overigens een even briljante Lodewijk Asscher in de rol van de eeuwig trouwe nar. ‘Ik kon er ook niet zoveel aan doen… als minister ben je gehouden aan de wetgeving.’ Maar de verwarde monoloog van de oude Henk maakte de meeste indruk. Af en toe een beetje geheugenverlies en vervolgens blijven volharden dat hij goed deed omdat ‘een gevoel van fraude in het land leefde’. De werkelijke feiten van zijn ambtenaren die hem tegenspraken legde hij consequent terzijde.

Nou moet ik toegeven dat ook ik iemand van ‘het land’ ben en onderbuikgevoelens zijn ook mij niet heel vreemd en ik kom ook wel eens in de voetbalkantine. ‘In ons gave landje is alles toch gebaseerd op liegen en bedriegen, nietwaar?’ ‘Van mijn vrienden uit het noorden hoorde ik, dat zij zomaar 50 mille op hun rekening geschoven krijgen zonder enige aardbevingsschade…’

Maar nu dan de Kunsten en het voor mij allerhoogste: het spel van Theater, daar wil ik het echt over hebben. Als zelfbenoemd filmcommissaris heb ik jarenlang beweerd dat het theaterklimaat in onze stad ondermaats is, niets voorstelt die programmering van de podia. Waar ik dat op baseerde? Op mijn gevoelens. Op het algehele Henk Kamp-gevoel in de stad, ik spreek wel eens met iemand. Voornamelijk dan uit zo’n elitaire culturele betweters bubbel, of ze nog links stemmen of VVD, ik weet het al lang niet meer. Maar na theater Kamp dacht ik, laat ik nu ook eens de feiten spreken over ons theaterklimaat. Ik ging op onderzoek uit en liet mijn ambtenaren van Ugenda de cijfers verder analyseren.

Langs de meetlat

Als we de prijswinnaars en genomineerden van het laatste Nederlands Theater Festival als uitgangpunt nemen, zijn de conclusies verrassend. De programmering van de Stadschouwburg, podium LUX en Cultuurhuis de Lindenberg is zo slecht nog niet.

Van de vijf genomineerde grote zaal producties waren er twee in Nijmegen te zien. De Jaren van HNT en Jihad van de Liefde van Mohammed Azaay en het Amsterdams Andalusisch Orkest. Op het eerste gezicht misschien mager maar kijken we naar de kleine zaalproducties dan scoren we – zeker met de sterke programmering van LUX – bovengemiddeld. Zo’n beetje alle genomineerde en bekroonde voorstellingen als Ik zeg toch Sorry, Darkmatter en Vecht waren er te zien. Of staan nog geprogrammeerd zoals Laura van Dolron’s De Uitnodiging (7 februari) en Saman Amidi’s Integratieplan op 23 en 24 maart volgend jaar.

En nemen we de belangrijke acteurs/actrice prijzen als uitgangspunt, ook hier hebben bijna alle genomineerden op de Nijmeegse podia gestaan de afgelopen maanden. In bijzonder Theo d’Or winnaar Mariana Aparicio in De Jaren en Eelco Smits die met zijn vertolking in de kleine zaalproductie Geschiedenis van Geweld de Louis d’Or won.

Nemen we de programmering van deze maand onder de loep dan is het bijzonder dat Oostpool met de voorstelling Cock maar liefst vier dagen in Nijmegen staat en zijn heuse landelijke première in de Stadsschouwburg beleeft op zaterdag 18 november. In dezelfde zaal, later die maand, het zeer goed ontvangen Laagland van Het Nationale Theater. En hoe bijzonder is het dat LUX de moed heeft om eind november Via Berlin vier voorstellingen lang de ruimte te geven voor het beklemmende en tegelijkertijd ontroerende HUIS G. En dan heb ik het nog niet eens over het zeer goed gerecenseerde Op Hoop Van Zegen en het al weken uitverkochte De Plantage van onze Voorouders.

Conclusie: Ik zeg toch sorry

Kortom, de conclusie kan dan ook alleen maar zijn dat het bij lange na niet zo erg gesteld is met de theaterprogrammering in Nijmegen. Integendeel, het gevoel in de stad, de emotie, blijkt toch niet de beste graadmeter. Zo zie je maar weer, voor Kamp, voor mij, maar eigenlijk voor ons allemaal; rest alleen een sorry. Ik zeg toch sorry!

Daarom met zijn allen vrijdag 10 november naar theater ‘t Mozaïek in Wijchen voor het indrukwekkende Ik zeg toch sorry van Theater Aluin. Een spannende en satirische voorstelling over onze gezamenlijke slavernijgeschiedenis met een centrale rol voor Colombina-winnaar (de beste bijdragende vrouwelijke rol) Urmie Plein. 

Nawoord: nOOb

Toen ik bovengenoemde conclusies op café ging delen met mijn oude culturele vrienden, of zij nog links stemmen of VVD, ik weet het lang niet meer, kreeg ik alleen maar hoon. Nog erger dan toen ik volhield dat het toch niet allemaal aan Sven Mislintat heeft gelegen. Die objectieve cijfers, waar ik het over had, konden niet kloppen. En dat enthousiaste theaterpubliek, waar altijd over gesproken wordt, dat bestaat ook niet! En weer dezelfde plaat: ‘Nijmegen is geen cultuurstad, het straalt niets uit.’ ‘We zijn alleen een provinciestad met leuk publiek. Dus het wordt nooit wat!’

Havanna aan de Waal bleek ineens decennia achter ons te liggen. Zeker toen iemand ook nog schreeuwde: ‘Allemaal te braaf hier, veel te veel Pieter Derks en Rob Jetten. En De Gelderlander is ook een klote krant, nooit kunst en cultuur!’

Bedremmeld stapte ik op en liep door naar de Stadsschouwburg op deze miezerige maandagavond naar nOOb. Een overvolle, enthousiaste zaal voor het jonge duo Laura Bakker en Isabelle Kafando, die met hun absurdistische fantasie nOOb speelt nOOb al meer dan een jaar een eigen hype hebben weten te creëren. Een razendsnelle en uiterst knappe voorstelling van millennial-cabaret en urban muziektheater. De elkaar overtroevende corpsballen, seksuele veroveringen, een ongemakkelijk bedrijfsfeest, seksueel grensoverschrijdend gedrag, lelijk zijn, lelijk voelen, Spoken Word, beschimmeld brood voor het eendje, een voetreis naar Compostella, het komt langs vol absurdisme en overdrijving. Soms schurend, soms brutaal, grof en confronterend met het ultieme schlagerlied ‘Mijn kutje stinkt’ als afsluiter.

Als je dan een hele Nijmeegse zaal uit volle borst mee laat zingen, dan rest een woord: Knap!