100 jaar Radboud Universiteit: een kentering in de jaren 50
Deel 2: van universiteitsstad naar studentenstad
De Radboud Universiteit bestaat 100 jaar. In een reeks artikelen laten we zien welke impact de universiteit heeft gehad op het culturele leven van Nijmegen. In dit tweede deel gaan we in op de veranderingen die eind jaren vijftig hun intrede deden en rol van studentenvereniging Diogenes.
In de jaren vijftig werd in Nederland de studietoelage geïntroduceerd. Dit maakte het voor kinderen uit minderbedeelde gezinnen mogelijk om te gaan studeren aan een universiteit of hogeschool. Aanvankelijk bepaalden universiteiten zelf wie er in aanmerking kwam voor een beurs, waardoor er nog weinig studenten van minder hoogopgeleide gezinnen kwamen. Eind jaren vijftig kwam er een kentering, waardoor er meer eerstegeneratiestudenten kwamen, vooral studenten met ouders die niet gestudeerd hadden. Door de in deel 1 geschetste gunstige ligging trok Nijmegen veel van deze studenten. Zo werd Nijmegen van een universiteitsstad een studentenstad. Dit legde een kiem voor Nijmegen als linkse stad.
Een tweede kentering kwam in het societeitsleven. Een groep studenten voelde zich niet thuis in de studentenvereniging Roland en richtte in 1958 een nieuwe vereniging op, de Culturele Studentenvereniging Diogenes, dat een pand aan de van Schaeck Mathonsingel 10 zou betrekken, nu bekend als Villa van Schaeck. Aanvankelijk was het nog steeds een (besloten) studentenvereniging voor mannen, onderdeel van het Nijmeegsch Studentencorps, maar het zette zich af tegen de traditionele verenigingen en ging zich bezig houden met onder andere een letterkundig genootschap, een mannenkoor, een toneelgroep, een fotoclub en een jazz society. Diogenes zou zich in haar bijna vijftigjarig bestaan ontwikkelen tot een belangrijke speler in cultureel Nijmegen.
Studentenvereniging Diogenes: een culturele speler
Programma april 1975Begin jaren zestig begon zich in Nederland een progressieve beweging te vormen onder studenten die met meer inspraak hun invloed op de universiteit wilden vergroten. Nijmegen was daarin een voorloper, door de eerder genoemde toestroom van studenten uit minder hoogopgeleide milieus. Hier werd in 1963 de Nederlandse Studentenvakbeweging opgericht. Deze beweging ontging het corps niet, dat zich omdoopte tot Unie van van Studenten te Nijmegen. De aangesloten verenigingen kregen meer vrijheid.
Diogenes werd een opener vereniging, waar ook vrouwen en introducees werden toegelaten, en in 1969 werd het Creatief Centrum Diogenes een open jongerencentrum. Als ‘besloten’ vereniging kon Diogenes (kortweg Dio genoemd) na sluitingstijd van de horeca, om 01.00 uur, open blijven en werd het een florerende nachtkroeg voor studenten. Doordat je op vertoon van je studentenkaart tegen betaling al naar binnen mocht, fungeerde het lidmaatschap van de vereniging meer als een kortingskaart, dan dat het tot actieve betrokkenheid bij de vereniging leidde. De actieve leden organiseerden filmavonden (met ook pornofilms, tegen het zere been van dolle mina’s), free jazzconcerten zoals met Han Bennink en Misha Mengelberg, literaire bijeenkomsten, toneel- en cabaretavonden (met onder andere Sjef van Oekel), debat en meer. Herman Brood, Frank Boeijen en Jules Deelder kwamen regelmatig over de vloer.
Belangrijk waren Willem Venema en Hein Fokker. Zij organiseerden in de zeventiger jaren concerten van bands als The Stranglers, Graham Parker, The Troggs. Bijzonder is dat The Police in haar eerste tournee Diogenes aandeed. Weliswaar voor een handjevol publiek, maar het tekent de fijne neus die Venema en Fokker hadden. Venema zou na zijn tijd bij Diogenes boekingsbureau Double You Concerts opzetten, dat later door MOJO concerts is overgenomen.
Diogenes zou in de decennia erna een rol blijven spelen. Zo is Planet Rose in Doornroosje weliswaar de langstlopende dance-avond van Nederland, het was Diogenes die in 1988 als eerste house in Nijmegen introduceerde, door onder anderen dj’s van de fameuze Amsterdamse club Roxy naar Nijmegen te halen. Later in deze reeks zullen we zien dat Diogenes, in samenwerking met andere podia, een aantal festivals heeft opgezet die nu nog steeds plaatsvinden.
In het volgende deel van deze reeks kijken we naar een andere belangrijke speler: O42.
