Mr. Holmes

De verhalen over de populaire, fictieve detective lijken niet op te kunnen. Zo kropen Robert Downey Jr., Benedict Cumberbatch en Jonny Lee Miller al eerder in de huid van het personage van schrijver Arthur Conan Doyle. Regisseur Bill Condon vertelt met de nieuwe film Mr. Holmes een compleet nieuw verhaal over het latere leven van de inmiddels bejaarde detective. Deze rol lijkt dan ook op het lijf geschreven voor Sir Ian McKellen.

De verhalen over Sherlock Holmes zijn veelal heroïsch te noemen en vertellen ons hoe de professionele speurneus elke zaak weer op een indrukwekkende manier oplost. Maar de nieuwe film over de pensioenjaren van Mr. Holmes wordt vanuit een ander perspectief verteld. De ietwat nors overkomende detective is alweer drieënnegentig jaar en begint langzaamaan af te takelen. Het frustreert hem dan ook vooral dat zijn ooit zo perfecte geheugen hem in de steek laat. In zijn laatste jaren probeert hij het verhaal te schrijven van de zaak die hem in 1919 dwong te stoppen met zijn werk. Hij kan zich echter niet meer herinneren hoe deze zaak is afgelopen en wat ervoor heeft gezorgd dat hij zijn passie op moest geven. In het begin van de film komt Holmes terug van een reis naar Japan, waar hij op zoek was naar een zeldzame plant, die zijn verheugen zou versterken. Dit alles in de hoop om het verhaal van zijn laatste missie als nog op papier te kunnen zetten.

Voor deze film baseerde Condon zich op A Slight Trick of the Mind van Mitch Cullin, waarin werd voortgeborduurd op het leven van de beroemde detective. Het boek en de verfilming spelen zich af in 1919 en 1947 en vertellen drie verschillende verhaallijnen. Allereerst is er de hervertelling van Sherlocks laatste zaak, die op ontroerende wijze laat zien dat de beste man altijd ver van zijn eigen menselijkheid stond. Dan is er nog het verhaal van Sherlock die in Japan op zoek is naar de zeldzame plant, waarbij hij ook oog in oog komt te staan met de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog. Ten derde is daar het belangrijkste deel van de film, dat laat zien hoe Sherlock als oude man leeft in een verafgelegen huisje, enkel in het gezelschap van zijn huishoudster Mrs. Munro en haar zoontje Roger.

In de film is de koppige en bejaarde Holmes aangewezen op de hulp van zijn huishoudster Mrs. Munro. De wisselwerking tussen die twee is interessant om te zien. Mrs. Munro is een vrouw die haar echtgenoot is kwijtgeraakt tijdens de Tweede Wereldoorlog en moet nu alleen voor haar en haar zoontje Roger zorgen. Door deze zorgen is ze verhard en ergert ze zich regelmatig aan haar opdrachtgever. Dat wordt allemaal met verve gespeeld door Laura Linney, die erin slaagt van Mrs. Munro een vrij ontroerend mens te maken. De jonge Milo Parker schittert in de rol van haar zoon Roger: een nieuwsgierige en intelligente jongen. Hij wil graag meer weten over Sherlock en weet al snel tot hem door te dringen. Roger heeft dan ook een positieve invloed op het geheugen van Holmes, waardoor hij naast een goed gezelschap ook een goede hulp is om zijn laatste verhaal af te maken. De scènes die McKellen en Parker delen zijn mooi om te zien, vooral omdat ze erg goed op elkaar ingespeeld zijn.

Waar andere series en films over Sherlock Holmes zich nauwelijks richten op de persoon achter de mysteries, doen Bill Condon en Ian McKellen dat juist wel. De film laat zien wat de werkelijkheid is in de verhalen over de beroemde detective. McKellen vertolkt de rol op grandioze wijze en geeft veel dimensies aan het personage. Waar hij aan het begin onbenaderbaar en nors lijkt, wordt hij naarmate de film vordert steeds zachter en menselijker. Daarnaast is hij enorm gefrustreerd over zijn falende geheugen dat hem altijd zo goed van dienst is geweest. De film schetst een beeld van een menselijke detective, die misschien niet altijd zo meeslepend en spannend is als de series rondom het personage, maar wel veel sterker kijkt naar wie Sherlock Holmes is. De thema’s van ouderdom, geheugenverlies en wat een mens tot een mens maakt, komen allemaal uitgebreid aan bod en maken van Mr. Holmes een diepgaand en ontroerend werk.

****