Op dinsdag 21 januari komt Introdans met de voorstelling Oorlog & Vrede naar Stadsschouwburg Nijmegen. Afgelopen zaterdag 16 november zijn we alvast in de schouwburg van Arnhem gaan kijken. Er is een topstuk uit de geschiedenis van de danskunst te zien.
Om misverstanden te voorkomen: het is niet de eerste keer dat Oorlog & Vrede in Nijmegen op de planken staat. De première van deze voorstelling vond al eerder dit jaar, op 21 september in onze stadsschouwburg plaats. Dat is redelijk ongebruikelijk voor premières van Introdans, omdat die meestal in Arnhem zelf van start gaan, waar dit gezelschap gevestigd is. Maar er was dan ook een speciale reden om dit keer in Nijmegen van start te gaan.
De eerste voorstelling in Nijmegen vond namelijk – niet toevallig – in hetzelfde weekend plaats dat de zogenoemde Operatie Market Garden werd herdacht. En dat geldt trouwens ook voor de tweede voorstelling, die de dag erna in Arnhem werd opgevoerd. In 1944 leidde de militaire operatie Market Garden tot de bevrijding van Nijmegen. In die stad was er eindelijk weer vrede. Sommige inwoners van Nijmegen zullen zich dat nog kunnen herinneren. Maar diezelfde operatie leidde een paar kilometer verderop tot de dramatische slag om Arnhem. Bij die stad liep de operatie van de geallieerden helemaal vast en bleef het nog langere tijd oorlog.
Introdans wilde met Oorlog & Vrede in dat eerste weekend van de tournee meedoen aan de herdenking van Market Garden. Nu het gezelschap met deze voorstelling door het hele land trekt, laat het ook zien hoe dit thema voor iedereen van belang is. Niet alleen voor de mensen die de oorlog in Nijmegen en Arnhem hebben meegemaakt, maar net zo goed voor de jongere generatie, waar dan ook. Strijd en onderdrukking kunnen altijd weer opspelen, en doen dat ook daadwerkelijk. Is het niet in Nederland, dan wel elders op onze aardbol.
In de kunsten is Oorlog & Vrede een kernthema dat op allerlei manieren terugkomt. Toevallig zaten we vorige week met de kinderen naar Toppop3 te kijken (een beetje uit nostalgie en vooral ook omdat het erg leuk is om zo veel mogelijk op de hoogte te blijven). DJ Gerard Ekdom dook weer zijn platenkast in, een vast onderdeel van het programma. Dit keer presenteerde hij allerlei bekende nummers rond het thema oorlog. Waarschijnlijk kun je er zelf ook wel een paar bedenken. Of een heel ander voorbeeld: het schilderij Guernica van Picasso, uit de jaren dertig van de vorige eeuw. De aanleiding van dit schilderij was het bombardement in de plaats Guernica in Spaans Baskenland. Op die manier wilden de fascisten onder leiding van Franco de weerstand van de Baskische republikeinen breken.
Ook in de danskunst zijn er aansprekende voorbeelden van werk dat over dit al te menselijke thema gaan. In Oorlog & Vrede brengt Introdans twee van die werken: als eerste No Longer Silent uit 2007 van de choreograaf Robert Battle (sic!) en vervolgens De Groene Tafel uit 1932 van Kurt Jooss. Om het over dat laatste stuk te hebben: dat is net als Picasso’s Guernica in de jaren dertig van de twintigste eeuw gemaakt. Choreograaf Jooss, een leerling van dansvernieuwer Rudolf Laban, maakte dit anti-oorlogsballet met zijn gezelschap Folkwang Tanzbühne in Essen. Een jaar later, in 1933, moest hij om politieke redenen Duitsland verlaten en het hele gezelschap emigreerde mee naar Engeland. De Groene Tafel van Jooss is een topstuk uit de geschiedenis van de danskunst, over een thema waar helaas niemand om heen kan. Voor wie zoiets niet wil missen, jong of oud: op dinsdag 21 januari wordt Oorlog & Vrede nog een keer opgevoerd in Stadsschouwburg Nijmegen.
