Vacature redactiecoördinator

De muzikale inspiratie van Pierre Courbois

08 november 2023 | Steven Trooster | Interview

Pierre Courbois | Foto's: Peter van Esch

Op zijn 83e begint jazzdrummer Pierre Courbois aan zijn afscheidstournee, na een lange carrière waar hij met vele grootheden in binnen en buitenland speelde en zelf vele prijzen in ontvangst mocht nemen. Voor hij drie keer in Nijmegen optreedt, vertelt hij welke muzikanten hem geraakt hebben. En hij onthult een relatie met Van Halen.

Pierre toont zijn album uit 1973, dat vanwege de titel werd verboden in de VS. Dit had zo’n positief effect op de verkopen elders, dat hij met de opbrengst ervan zijn tweede onderkomen in Frankrijk kon bekostigen.

Pierre Courbois woonde gedurende zijn jeugd aan Plein 1944, voor hij aan de kunstacademie in Arnhem ging studeren voor edelsmid. Vervolgens vestigde hij zich in Parijs, waar hij met internationale grootheden speelde als Ben Webster, Eric Dolphy, Stan Getz, Johnny Griffin en Jean-Luc Ponty. Hij wordt beschouwd als een van de eerste Europeanen die met freejazz en jazzrock experimenteerden. In 1961 werd hij leider en drummer van het (Original Dutch) Free Jazz Quartet. In de loop der jaren was hij drummer bij vele Nederlandse jazzmuzikanten.
Samen met pianist Jasper van 't Hof richtte hij eind jaren 60 Association P.C. op en toerde hiermee veelvuldig over de wereld. Nog steeds werken Courbois en Van ’t Hof samen. Sinds 1992 treedt Courbois op met een kwintet onder eigen naam, dat, voor het eerst in zijn loopbaan, enkel door hemzelf gecomponeerde stukken uitvoert.

Pierre Courbois won gedurende zijn carrière vele prijzen, waaronder de Boy Edgar prijs, een Bird Award van het North Sea Jazz festival en de Volkskrant jazzmuzikant van het jaar. En hij is benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau.

Pierre Courbois, inmiddels 83, is nog steeds actief. Hoewel hij van plan is om in 2025, op zijn 85e te gaan stoppen. Tot die tijd heeft hij een afscheidstournee langs de Nederlandse podia met zijn Pierre Courbois 3GEN3. De komende maanden speelt hij maar liefst drie keer in Nijmegen – voor data zie verderop.

Pierre in de oefenruimte op zijn woonboot, onder het toeziend oog van John Coltrane (rechtsboven).

Bij het horen van welke artiest besloot je muzikant te worden?
De veelgevraagde vraag wanneer en door wie ik beroepsmuzikant ben geworden, is moeilijk te beantwoorden: dat was een proces van mijn 13de tot mijn 30e. Eigenlijk voel ik me nog steeds geen beroepsmuzikant. En zoals Kenny Clarke zei tegen Willem Breuker: Pierre is geen drummer die probeert muziek te maken, maar een muzikant die toevallig achter een drumstel is beland. Degene die mij uiteindelijk zeer gestimuleerd heeft is Jan van Halen (de vader van), saxofonist en onder meer musicus in de Luchtmachtkapel Nijmegen. Hij zei dat ik het drumstel bespeelde als een melodie-instrument.

Welke artiest is van grote invloed geweest tijdens je carrière?
In de oorlog en de jaren erna waren er geen platen beschikbaar. De eerste keer dat ik een plaat kreeg was van mijn moeder. Pas rond mijn 17e of18e kocht ik mijn eerste album: Study in Brown van het Clifford Brown-Max Roach Quintet.

Een muzikant die van grote invloed is geweest is John Coltrane. Zijn platen heb ik bijna allemaal. Ook de onlangs teruggevonden banden die nog niet eerder waren uitgebracht: Both Directions At Once: The Lost Album, verschenen op Impulse!

Welk live-concert heeft het meeste indruk op je gemaakt?
De concerten die indruk op mij hebben gemaakt zijn teveel om op te noemen. De nachtreeks in het Concertgebouw in Amsterdam was altijd bijzonder. Een belangrijk concert voor mij was op mijn 13e van de Dutch Swing College Band in De Vereeniging. Verder het concert van Charles Mingus in Wuppertal.

Ook een concert van mijzelf mag in deze reeks niet ontbreken. Namelijk het concert ter gelegenheid van mijn 75e verjaardag. Het word sindsdien een paar keer per jaar uitgezonden door Stingray Djazz en het staat in gedeeltes op YouTube. Tien stukken door mij geschreven: het inmiddels legendarische QWINTETT plus één.

Welke recent uitgebrachte plaat zouden we móéten luisteren of welke nieuwe artiest moeten we in de gaten houden?
Deze vraag kan ik moeilijk beantwoorden, bijna onmogelijk te zeggen. Er zijn immers zoveel releases. Dit geldt ook voor de vraag welke muzikant we in de gaten moeten houden. Er zijn er zoveel, het is gewoon niet bij te houden. Welke plaat het laatste jaar enzovoort, enzovoort, is onmogelijk te zeggen: het zijn er véél en gelukkig steeds meer vrouwen.

Wat mij irriteert is dat ik aan de jonge nieuwe mensen vaak kan horen van welk conservatorium ze komen en van wie ze les hebben gehad. Hoor weinig nieuws, bijna alleen herhaling van zetten.