Review Wintertuin-festival-Nijmeegse Nacht

Ongekende literaire diversiteit

Met een boordevol programma in een uitverkochte Lindenberg genoot een enthousiast publiek van een bijzondere aflevering van een  Wintertuinfestival afgelopen Zaterdag 24 november. Op vijf podia met tientallen optredens was er voor elk wat wils. Hoogtepunten, wat mij betreft, waren Wim T. Schippers, Tonnus Oosterhoff en Ger Vlok Nel.

Multitalent W. T. schippers 

Van ‘Manifestatie aan het strand bij Petten’ waarin hij een flesje Green-Spot in zee goot, tot de pindakaasvloer in Museum Boijmans  Van Beuningen, van roemrucht ‘Hoepla’ tot de stemmen Ernie en Kermit de Kikker uit Sesamstraat, van wetenschapsquizpresentator tot  radiofiguren als Jacques Plafond en Harko Wind, van een beroemd theaterstuk als “Going to the dogs”  tot de Barend Servetshow en ‘Waldolala’, en niet te vergeten zijn beeld ‘Het is me wat’, dat lijkt te spotten met de zwaartekracht, Wim T. Schippers is een kunstenaar die op allerlei terreinen zijn stempel heeft achtergelaten. Deze avond was hij te gast en vooral voor de ouderen onder ons werd het een feest van herkenning.  Te meer daar hij ook toetsenist Jakob Klaasse en gitarist Tijs de Boer had meegenomen om enkele onvervalste ‘foute’ evergreens als ‘Waar moet dat heen?’ en ‘Ik ben Gerrit ‘ op geheel eigen wijze ten gehore te brengen. Interviewster Isolde Hallensleben paste zich moeiteloos aan bij de stortvloed aan woorden, ideeën, invallen en anekdotes die loskwamen. Over het thema ‘verzamelen’ was Wim kort en duidelijk: hij, de vleesgeworden verzamelaar van alles wat los en vast zit, adviseerde het publiek om zich vooral te beperken tot het verzamelen van “het onachtzame’”, de dingen die er niet toe doen. Ook de vraag waar al zijn creaties heen moeten als hij dood is, werd vakkundig om zeep geholpen. Dood gaan is volstrekt oninteressant, daar hield hij zich niet mee bezig, je kan je beter afvragen hoe het komt dat je er überhaupt bent. In het muzikale gedeelte bewees Wim T. Schippers eens te meer dat je juist door niet te kunnen zingen ook een zaal volledig naar je hand kan zetten. Wat heet, ze (vr)aten uit zijn hand.

De kracht van poëzie + muziek

De vriendin die mij vergezelde, zelf dichteres, had een bundel van Oosterhoff meegenomen en mij schenen zijn gedichten nogal hermetisch. Ik kon er in elk geval geen touw aan vast knopen. Misschien wellicht daardoor was het optreden van Tonnus Oosterhoff samen met pianist Albert van Veenendaal een zeer aangename verrassing. Eens te meer is nu voor mij duidelijk dat een voordracht van de dichter zelf essentieel is bij ‘begrip’ van de tekst. Wellicht is een App of DVD trouwens een betere commerciële vorm dan een dichtbundel! En daar kwam dan nog de muziek bij. Pianospel  is eigenlijk ook niet het goede woord want de piano klonk als onweer, orkest of klankbundel en werd in zijn totaliteit gebruikt tot in de snarenkast toe. Samen met de bassende stem van Oosterhoff legde Albert van Veenendaal ziel en zaligheid in de tekst. Hilarisch hoogtepunt was ‘De ode aan Lidl’ waarvan hier een fragment:

Treed binnen, treed binnen!
O wonderstad van dozen,
Skyline van voordeel tot de hemel!
De melk is houdbaar tot het laatste oordeel
En in een Dames Spijkerbroek voor 12.99,
komen je billen nog mooier uit, Svetlana!
Zie die knakworstjes, goedkoper dan meel!
Zeevruchten Bonbons voor 1.19!
12 Condooms voor 2.99!
Slagroom Taart 1 kilo voor maar 3.19!
Noedel Gerecht Kaas voor -.89
-o meer dan men ooit had vermoed-
Hoefbalsem!
Kinderboeken met geluid!
Een Stuurkoeltas!
Sierzeep!

En dan gaan we met zijn allen
In de rij rij rij,
De blije polonaise tot het einde van de winkel.
Zo’n lange rij ziet men enkel in Lidl
Want van heinde een verre komt het volk.
Klik klik klik daar gaat Fátima!
Hoor eens hoe haar hakjes tikken
Op de bikkelharde tegels!
Hoe duizelt mij de ruitjesjas van Fátima!

 Vroege surprise: Ger Vlok Nel 

Volkomen onverwacht kon de Wintertuin een speciale gast aankondigen, iemand  die voor Nijmegen inmiddels een speciaal plekje in zijn hart heeft. Waarom werd niet duidelijk, maar dat doet er misschien niet toe.  En gezien de reacties op zijn optreden is het waarschijnlijk inmiddels ook wederzijds. Niet alleen zijn lied ‘Nijmegen Deur My Trane’ bracht groot enthousiasme teweeg, de geladen stilte tijdens zijn optreden verried een ingespannen gehoor dat geen klank of noot wilde missen. Wat Ger Vlok Nel tot zo’n fenomeen maakt is moeilijk uit te leggen. Als je hem, zoals ik, voor het eerst gezien en gehoord hebt, wordt je overrompeld door een krachtig melancholisch geluid  dat veel levenservaring verraadt. Het  Zuid-Afrikaans is aandoenlijk en zijn gitaar gecombineert met mondharmonica  raken een dieper nivo zoals alleen echt goede muziek vermag. Niet verwonderlijk gaan zijn teksten vooral over liefde in al zijn hoedanigheden en zo te horen heeft hij daar enige kennis in opgedaan. 

En nog veel meer….

De Nijmeegse nacht van de Wintertuin 2012 bevatte uiteraard nog veel meer voorstellingen, programma’s, discussies en optredens, die aan mijn aandacht wel moesten ontsnappen.

 Helaas miste ik de voorpremière van het theaterprogramma ‘Menuet’ doordat na aanvang niemand meer werd binnengelaten. Ik kon nog wel genieten van ‘Nieuwe Oogst’, met een optreden van drie inmiddels niet- meer- zo -debutanten Daan Windhorst, Hanneke Hendrix en Nicole Teunissen.

Aan het eind van de avond liet ik me nog aangenaam verrassen door ‘Waumans en Victoria’s Internationaal literair variété spektakel ', een hilarisch mengsel van (zelf)spot, humor, literaire snacks en poëtisch vermaak waarvan een gedicht voor Badr Hari en ‘de Kutrecensie’ van Maarten Inghels en natuurlijk de Tarotkaarten van Alexis de Roode mij het meest zijn bijgebleven.  

Met de wetenschap dat ik niet wist wat ik allemaal verder gemist had, krijgen ik en de lezer volgend jaar een nieuwe kans te proeven van de ongekende literaire diversiteit die de Wintertuin elke keer weer weet bloot te leggen.

Wat: Festival De Wintertuin: Nijmeegse Nacht
Waar: Lindenberg
Wanneer: 24-11-2012
Door: Peter van de Ven
Foto's: De Wintertuin - Jos Janssen

Website Wintertuin Festival

 {ugallery}wintertuin2012{/ugallery}