De Muzikale inspiratie van Michel van Collenburg (nobuka)

Onder de naam ‘nobuka’ maakt Michel van Collenburg lo-fi elektro-akoestische muziek. Experimenteel, filmisch en abstract zijn termen die vaak gebruikt worden om zijn geluid te omschrijven. In het maakproces gebruikt nobuka taperecorders, elektrische gitaar, modular samplers, fieldrecordings en alledaagse objecten. 

Tijdens live-optredens creëert nobuka gelaagde soundscapes, waarbij momenten van verstilling en chaos elkaar afwisselen. Met als onderliggende drang om altijd de grenzen op te zoeken, om iets teweeg te brengen – bij hemzelf en het publiek. In januari 2024 presenteerde nobuka op het WeSa Festival in Seoul, Zuid-Korea, zijn nieuwe live-concept Stranger. Een werk dat is gebaseerd op het boek L'Étranger van Albert Camus en waarin muziek, tekst en beeld samenkomen.

Op 12 april jl. is zijn nieuwste album verschenen: Finally We Are All Floating. Op dit album werkt nobuka samen met Rutger Zuydervelt (a.k.a. Machinefabriek), drummer Thomas Jaspers en multi-instrumentalist Marcus Hamblett, bekend van zijn werk met Bear’s Den en James Holden. De muziek is een soort cross-over tussen (free)jazz, ambient en folk, opgebouwd uit (bewerkte) elektrische gitaar, trompet, drums en elektronica. Van Collenburg: "Het beweegt van melancholisch naar manisch en voelt voor mij als een nachtelijke wandeling door een verlaten stad of een autorit over een donkere snelweg met voorbijzoevende lantarenpalen."

Bij het horen van welke plaat of artiest besloot je muzikant te worden? 
“Ik vind het lastig om één plaat of artiest aan te wijzen als de reden waarom ik besloot om zelf muziek te maken. In mijn tienerjaren vroegen mijn ouders of ik een muziekinstrument wilde leren spelen. Mijn broer had gitaarles en mijn zus speelde dwarsfluit, maar dat leek me allemaal maar ingewikkeld. Zelf was ik vaak aan het rommelen met de bandrecorder van mijn vader, maar ook dat heb ik laten liggen omdat mijn interesse meer naar fotografie ging.”

“Pas op latere leeftijd ben ik weer teruggegaan naar het zelf maken van muziek. En als ik dan toch iemand moet aanwijzen als oorsprong daarvoor dan is dat Ryuichi Sakamoto. De Japanse componist die helaas vorig jaar is overleden en die bij veel mensen bekend zal zijn van soundtracks als Merry Christmas Mr. Lawrence, The Last Emperor en The Revenant. Hij heeft zeker in zijn latere jaren zoveel muziek gemaakt die mij aangrijpt, inspireert, of in stille bewondering achterlaat. Hij voelt echt als een gids voor mij op het gebied van muziek maken, live spelen maar ook voor het leven in het algemeen.”

Welke artiest is van grote invloed geweest tijdens je carrière?
“Zoals ik al zei, is Ryuichi Sakamoto mijn grootste invloed. Zeker na het zien van Coda, de documentaire die over hem is gemaakt in 2017 kort nadat hij te horen had gekregen dat hij kanker had. Voordat hij vorig jaar overleed heeft hij nog zoveel prachtige muziek gemaakt vanuit een soort vrijheid in het creëren, waarbij zich niet heeft laten beperken door conventies of vooringenomenheid.”

“Als ik in mijn platenkast kijk dan staan er daarnaast ook veel albums in van Radiohead en solowerk van Thom Yorke en Jonny Greenwood. En sinds kort ook van The Smile. Bewonderenswaardig hoe zij het muzikale avontuur blijven zoeken, in welke vorm dan ook. En behalve ‘oudjes’ als John Cage en Jim O’Rourke luister ik ook veel naar werk van een jongere generatie zoals KMRU, Claire Rousay, Laurel Halo, Natasha Pirard, Okkyung Lee, Hildur Guðnadóttir … Te veel om op te noemen eigenlijk. Wat mij vooral raakt in het luisteren of kijken naar (live)muziek is als het echt bij iemand van binnenuit komt, dat gevoel dat je niet anders kan dan op dit moment deze muziek maken.”

Welk live-concert heeft het meeste indruk op je gemaakt?
“Ik kom dan toch weer terug bij Radiohead. Die heb ik een aantal keer live gezien, waaronder in 2016 in AFAS Live, wat echt heel bijzonder was. Een ademloos publiek, en ook stil, wat in Nederland af en toe al heel bijzonder is, en een band die zo aandachtig, virtuoos maar ook vrij speelt. Een maand of twee geleden zag ik dit weer toen ik bij The Smile was in dezelfde AFAS.”

“Eenzelfde gevoel kreeg ik in een veel kleinere setting ook bij het optreden van Machinefabriek en Berlinde Deman in het café van De Basis, op een avond waar ikzelf ook speelde. Prachtig samenspel van twee muzikanten die met zoveel vrijheid en plezier muziek maken.”

Welke recent uitgebrachte plaat zouden we móéten luisteren?
“Eind vorig jaar kwam ik op Boomkat.com een re-issue tegen van Tolerance. Het bleek te gaan om een Japanse muzikante met een wel heel bijzonder verhaal: ze heet Junko Tange en was een tandartsassistente in Osaka, Japan, eind jaren 70, begin jaren 80. Ze heeft een aantal albums uitgebracht die hun tijd ver vooruit klinken en doen denken aan Throbbing Gristle, maar ook meer hedendaags werk. Na het uitbrengen van die handvol platen is er nooit meer iets van haar vernomen. Vooral het album Anonym vind ik prachtig en met dit als achtergrond nog fascinerender. “

“Verder meer recente albums die ik vaak luister: 
- Low Flying Owls van Between, een gelegenheidssamenstelling van een aantal grote namen in de meer ambient elektronische hoek, zoals Marcus Fischer en Taylor Deupree (die ook mijn laatste album heeft gemastered).
- Point of Entry van Jonny Nash.
- LXXXVIII van Actress, deze Engelse producer kan echt geen slechte albums maken.
- Hands That Bind van Jim O’Rourke, een soundtrack voor de gelijknamige film van Kyle Armstrong.
- En verder alles wat Jan Jelinek uitbrengt. Op de een of andere manier kom ik elke keer als ik naar Berlijn ga, met een nieuw album van zijn label Faitiche terug.”

Website: https://nobuka.bandcamp.com

De foto's, gemaakt door Peter van Esch, zijn geïnspireerd op het werk van de Japanse fotograaf Daidō Moriyama, een van de helden van Michel.
Fotogalerij Michel van Collenburg (nobuka)